Με εμπνέουν οι δάσκαλοι του Feldenkrais που είναι ήδη 80 χρονών. Συνεχίζουν να βελτιώνουν τις κινητικές τους συνήθειες ακόμα και όπως μεγαλώνουν - ενώ οι άλλοι στην ηλικία τους μειώνουν την κινητικότητά τους.
Πριν από μερικά χρόνια, ένας 80χρονος δάσκαλος έπεσε από το ποδήλατό του και έσπασε το ισχίο του. Ζήτησε από τους γιατρούς να μην προχωρήσουν άμεσα σε χειρουργική επέμβαση αλλά να του επιτρέψουν να το δουλέψει μόνος του για ένα μήνα, για να δει αν θα μπορούσε να βελτιωθεί αλλιώς. Με ήπιες κινήσεις, περιέργεια και συνεχή εξερεύνηση ήταν σε θέση να αποφύγει τη χειρουργική επέμβαση τελείως και το ισχίο του να ανακτήσει τη λειτούργικότητά του. Μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του μέσα απο τα μαθήματα Feldenkrais είχε μάθει πώς να δουλεύει με τον εαυτό του με έναν τόσο αποτελεσματικό τρόπο! Κι όπως έγραψε η Ruthy Alon: "Η βελτίωση συγκεκριμένων κινήσεων μέσα απο αυτή την διαδικασία μάθησης γίνεται απλώς ένα επιπλέον μπόνους, το πραγματικό κέρδος είναι ότι η ζωή σας παίρνει μια νέα, θετική κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει ότι καθώς περνούν οι ημέρες και ο κάθε χρόνος εσείς μπορείτε να εκτελέσετε με ολοένα και καλύτερους τρόπους κάθε δράση - πιο αποτελεσματικά, με μεγαλύτερη ακρίβεια και εργονομικά - υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχετε παραιτηθεί από την αποφασιστικότητά σας να εξερευνήσετε και αναζητήσετε αυτές τις ιδιότητες». Μόλις μάθετε πώς να μαθαίνετε από τη δική σας κίνηση, μπορείτε να συνεχίσετε να προσφέρετε στον εαυτό σας όλο και πιο εκλεπτυσμένες ποιότητες κίνησης, ακόμα και καθώς μεγαλώνετε- αρκεί να διατηρήσετε το ενδιαφέρον σας να το κάνετε! Κι αυτό είναι χρήσιμο! Συνολικά, όσο πιο έντονη είναι η φυσική διέγερση που έχουμε, τόσο μικρότερη είναι η ευαισθησία. Φανταστείτε την αίσθηση όταν κάποιος χαιδέψει την κοιλιά σας ελαφρά με ένα φτερό και συγκρίνετε τη με την αίσθηση των 5 κιλών πάνω στην κοιλιά σας. Ένα μικρότερο ερέθισμα = πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία. Και γιατί να θέλει κανείς να νιώθει περισσότερες λεπτομέρειες στην αίσθηση του; Εκτός από το γεγονός ότι όταν νιώθουμε περισσότερο μας βοηθά να νιώθουμε πιο ζωντανοί, ο ‘έξυπνος’ αισθητηριακός κινητικός φλοιός του εγκεφάλου μας ‘παίρνει’ αυτές τις πληροφορίες έτσι ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τις αποφάσεις μας. Παραθέτω μια προσωπική ιστορία: Στα μαθήματα Feldenkrais άρχισα να κινούμαι με το 10% της προσπάθειας που έβαζα στην πρακτική μου της γιόγκα. Κι έτσι ανακάλυψα ότι δεν είχα "κακή πλάτη" ή "ασταθείς αρθρώσεις" αλλά ότι απλά είχα τη συνήθεια να κινούμαι με ένα τρόπο που τραυμάτισε την πλάτη μου κάθε φορά που το έκανα. Όταν κατανόησα τι κάνω σε σωματικό επίπεδο και είδα οτι μπορώ να κάνω διαφορετικές επιλογές στον τρόπο που κινούμαι, σταμάτησαν και οι φοβεροί πόνοι στην πλάτη που είχα για χρόνια. Η επιβράδυνση και η μείωση της προσπάθειας μου επιτρέπουν να αισθάνομαι περισσότερο πια, έτσι ώστε να μπορώ να ανανεώνω τις κινητικές μου συνήθειες και να κάνω πιο ευφυείς επιλογές. Αυτό κι αν είναι ενδυνάμωση! Ανανεώστε και ενημερώστε τις συνήθειες σας. Οι συνήθειες είναι χρήσιμες. Και επικίνδυνες. Οι συνήθειες μας επιτρέπουν να μην πρέπει να σκεφτόμαστε κάθε φορά πως να βουρτσίζουμε τα δόντια μας ή πως να φοράμε τα παντελόνια μας. Μας επιτρέπουν επίσης να μην το σκεφτόμαστε και να μπορούμε να τρώμε ένα τεράστιο παγωτό ή να πίνουμε 4 ποτήρια κρασί πριν κοιμηθούμε - απλά επειδή αυτό είναι που κάνουμε συνήθως. Στα μαθήματα Feldenkrais (ευαισθητοποίησης μέσω της κίνησης) διερευνούμε ανοίκειες δράσειες και κινήσεις. Εχει πλάκα και είναι ασυνήθιστο. Δοκιμάστε να περάσετε μια μέρα ανοίγοντας τις πόρτες με το άλλο χέρι. Όταν φτάνετε μπροστά σε σκάλες παρατηρήστε με ποιο πόδι πατάτε πάντα το πρώτο σκαλοπάτι. Τι συμβαίνει εάν χρησιμοποιείτε το άλλο; Βούρτσισμα των δοντιών με το άλλο χέρι; Είναι καλό για τον εγκέφαλό σας! Τι συμβαίνει αν τελικά δεν είναι εγγενώς κακή για σας καμία στάση ή κίνηση, αλλά είναι ο καταναγκασμός της συνήθειας που μπορεί να είναι επιβλαβής; Όπως είπε ο Moshe Feldenkrais, "Γιατί θα θέλατε να φτάσετε στο "σωστό "; Δεν μπορείτε να βελτιωθείτε "σωστά". Αν είστε ‘παρόντες’ στο σώμα σας- με περίεργια και αφοσίωση μπορείτε να συνεχίσετε να βελτιώνετε την κίνησή σας για όσο ζείτε. Αυτό το είδος της περιέργειας και δημιουργικότητας δεν μπορεί παρά να ξεπεράσει τα όρια του μαθήματος και να εξαπλωθεί στην επαγγελματική σας ζωή, στις σχέσεις σας, στη διάθεσή σας και στους τρόπους άσκησής σας. Μάθετε να επιβραδύνετε. Δοξάστε τη βραδύτητα! Οι χρόνοι της καθημέρινότητας είναι πολύ γρήγοροι, επείγοντες, πιεστικοί. Πρέπει να επιβραδύνουμε. Πρέπει να επιβραδυνθούμε. "Γιατί; Γιατι όταν πάμε με την συνηθισμένη μας ταχύτητα, μπορούμε να κάνουμε ό, τι γνωρίζουμε ήδη- και αυτό ισχύει σε νευρο-μυϊκό, προσωπικό και πολιτισμικό επίπεδο. Όταν επιβραδύνουμε υπάρχει μια ευκαιρία να προκύψει κάτι καινούριο και πρωτοφανές (και ίσως πολύ πιο σοφό). Όταν επιβραδύνουμε, κινούμαστε με μια ταχύτητα όπου μπορούμε να εξελιχθούμε κι όχι απλά να αποδίδουμε κάτω απο αναμενόμενα πρότυπα συμπεριφοράς. Όταν επιβραδύνετε θα βρεθείτε να ανακαλύπτετε αυτές τις αισθήσεις που είστε απασχολημένοι να αποφεύγετε όλη την ημέρα. Αυτό μπορεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία αλλά και αξιόλογη. Επίσης όλα τα καλά πράγματα τα βιώνουμε σε μια άλλη ταχύτητα ζωής. Απολαύστε το χρόνο πίνοντας ένα τέλειο καφέ. Συναντώντας ένα καλό φίλο. Τραγουδώντας το αγαπημένο σας τραγούδι πολύ δυνατά στο ντους. Αγκαλιάζοντας έναν αγαπημένο σας. Η συμμετοχή σε σωματικές πρακτικές όπως τα μαθήματα Feldenkrais μπορεί να μας βοηθήσει να ξαναρυθμίσουμε την πραγματική ταχύτητα της ζωής, να νιώσουμε τον πλούτο των αισθήσεων, της υφής, της θερμοκρασίας, των αποχρώσεων και της λαμπερής ομορφιάς της πραγματικής ζωής, παρόντες στη στιγμή, στην ενσωματωμένη εμπειρία μας. Φανταστείτε έναν ενεργειακό ελεγκτή να έρχεται στο σπίτι σας για να εξετάσει την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της χρήσης ενέργειας του σπιτιού σας. Το παλιό ψυγείο, οι χωρίς μόνωση σωλήνες ζεστού νερού, τα παλιά παράθυρά σας - ίσως χάνουν πολύ ενέργεια. Αφού το ξέρετε, μπορείτε να κάνετε πιο έξυπνες επιλογές. Η μέθοδος Feldenkrais σας καλεί να κάνετε έναν παρόμοιο ενεργειακό έλεγχο με τις συνήθειες σας στη κίνηση και μετακίνησή σας. Δουλεύετε πιο σκληρά από όσο χρειάζεται; Σφίγγετε τους ώμους και το σαγόνι σας για να "βοηθήσετε" όταν κάνετε μια κίνηση; να εξαλείψετεις του γονάτου σαςι εν κκρΠερπατάτε με έναν τρόπο που φθείρει τις αρθρώσεις του γονάτου σας; Μέσα απο τα μαθήματα μαθαίνεις να αφαιρείς αυτό που ο Moshe Feldenkrais ονόμασε "παρασιτικές ενέργειες". Έτσι η κίνηση και η ζωή σας γίνονται πιο συνεπείς. Αντί να δουλεύετε εναντίον σας, πραγματοποιείτε τις προθέσεις σας με έναν πιο βιώσιμο τρόπο. Και οι αρθρώσεις σας θα διαρκούν περισσότερο. Γίνετε αυθεντικά ευφυείς. μεταφρασμένο απόσπασμα απο το άρθρο της Erin Geesaman Rabke (Guild Certified Feldenkrais Practitioner & Embodied Life Teacher)
1 Comment
Τι είναι η η μέθοδος σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais® ?
Η μέθοδος σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais® είναι μια πρακτική, μια διαδικασία ένα σύστημα αυτο-βελτίωσης. Είναι μια μορφή σωματικής εκπαίδευσης, δηλαδή χρησιμοποιεί την κίνηση και συνειδητοποίηση των αισθήσεων του σώματός σας σε πραγματικό χρόνο για να σας καθοδηγήσει προς τις θετικές αλλαγές που αναζητάτε. Η μέθοδος Feldenkrais δεν είναι πρόγραμμα θεραπείας, προσαρμογής ή άσκησης. Αντ 'αυτού, βασίζεται σε δεκαετίες έρευνας στη φυσική, τη νευροεπιστήμη, τη βιομηχανική, τη θεωρία της μάθησης και την ανθρώπινη ανάπτυξη για να σας δώσει τα εργαλεία για να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Τι μπορεί να προσφέρει σε μένα? Η μέθοδος σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais® προσφέρει πολλά οφέλη σε ενα ευρύ φάσμα τόσο όσο και οι μαθητές της. Αν αναζητάτε ανακούφιση από τον πόνο, αντιμετωπίζετε νευρολογικές ασθένειες ή αν ψάχνετε την επέκταση των ικανοτήτων σας, των δεξιοτήτων σας και την ενίσχυση της δημιουργικότητας σας. Πως δουλεύει η μέθοδος? Η συνείδηση και η προσοχή που δίνετε στο σώμα σας διεγείρει τον εγκέφαλο να δημιουργήσει νέες νευρικές οδούς που επιτρέπουν τη βέλτιστη διαμόρφωση και λειτουργία των κινήσεων. Αυτή η δραστηριότητα του εγκεφάλου ονομάζεται "νευροπλαστικότητα". Η νευροπλαστικότητα είναι αυτή που επιτρέπει σε κάθε μάθηση να πραγματοποιηθεί. Καθώς μαθαίνετε καλύτερους τρόπους κίνησης, βελτιώνεται η ισορροπία, η αναπνοή, ο συντονισμός, η ευελιξία, επίγνωση και οι επιλογές σας. Απο που πήρε το όνομά της? Η μέθοδος Feldenkrais® αναπτύχθηκε μέσα απο χρόνια έρευνας από τον Dr. Moshe Feldenkrais. Ήταν επιστήμονας και αθλητής, καθώς και ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους που κέρδισε μια μαύρη ζώνη στο τζούντο. Εφάρμοσε την αυστηρή επιστημονική του προσέγγιση στη μελέτη της κίνησης, προκειμένου να διερευνήσει πώς μαθαίνουμε και πώς να βελτιώνουμε τη ζωή μας. Πως συνδέεται η νευροπλαστικότητα με την μέθοδο Feldenkrais? Η νευροπλαστικότητα είναι η ικανότητα του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος να ανανεώνεται και να αναπτύσσονται νέες συνδέσεις. Αν και αυτή η ικανότητα είναι μεγαλύτερη στα παιδιά, οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει ότι η νευροπλαστικότητα συνεχίζει να λειτουργεί και στους ενήλικες. Κατα τον συγγραφέα Dr. Norman Doidge η νευροπλαστικότητα αντιπροσωπεύει "τη σημαντικότερη αλλαγή στις απόψεις μας για τον εγκέφαλο από τότε που αρχικά σκιαγραφήσαμε τη βασική ανατομία του." Γνωρίζουμε ότι η νευροπλαστικότητα διεγείρεται μέσω της κατευθυνόμενης προσοχής σε μια ευρεία γκάμα απαλών και ασυνήθιστων κινήσεων ακριβώς όπως στην μέθοδο σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais Method® που βοηθά ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να διερευνήσουν το νευροπλαστικό δυναμικό τους. Είναι δύκολα ή εξαντλητικά τα μαθήματα? Όχι. Τα μαθήματα Awareness Through Movement®, τα οποία διδάσκονται ομαδικά όπως και τα μαθήματα Functional Integration®, τα οποία διδάσκονται ως ατομικές συνεδρίες χρησιμοποιούν αργές, απαλές κινήσεις που μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε σε οποιοδήποτε επίπεδο. Πονάω και έχω σοβαρούς κινητικούς περιορισμούς, μπορώ να κάνω μαθήματα, παρόλα αυτά? Απολύτως. Το θαυμάσιο πράγμα για τη μέθοδο Feldenkrais Method® είναι ότι πρόκειται για τη διερεύνηση στρατηγικών μάθησης. Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στο πλάι, μπορείτε να δουλέψετε με την άλλη πλευρά. Εάν δεν μπορείτε να ξαπλώσετε, μπορείτε να καθίσετε. Ακόμη και χωρίς να κινηθείτε καθόλου, δουλεύοντας με τη φαντασία σας δημιουργείτε νέους νευρωνικούς συνδέσμους που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής σας. Αισθάνομαι πολύ καλά και νιώθω οτι λειτουργώ στο μάξιμουμ των ικανοτήτων μου, τι μπορεί να μου προσφέρει εμένα η μέθοδος αυτή? Υπάρχει πάντα περιθώριο βελτίωσης. Μπορείτε να μάθετε να κάνετε αυτό που κάνετε ήδη καλά, πιο εύκολα, με λιγότερη προσπάθεια, έτσι ώστε σας μένει ενέργεια που μπορεί να σας πάει ακόμα πιο μακριά. Πολλοί από τους υποστηρικτές του Feldenkrais είναι επαγγελματίες που προσπαθούν να είναι οι καλύτεροι όπως οι Yehudi Menuhin, Martina Navratilova, η Dame Judi Dench, και πολλοί άλλοι. Οι δρομείς πηγαίνουν μακρύτερα και οι καλλιτέχνες μπορούν να χορέψουν ή να παίξουν καλύτερα και με περισσότερη αντοχή. Σε τι διαφέρει απο ένα μασάζ? Το μασάζ εστιάζει στους χειρισμούς μαλακού ιστού. Οι θεραπευτές μασάζ δουλεύουν τους μυς και το μαλακό ιστό. Η μέθοδος Feldenkrais® είναι μια προσέγγιση που επιδιώκει την αλλαγή μεσα απο τη δουλειά με το νευρικό σας σύστημα. Ο εγκέφαλός σας κατευθύνει το νευρικό σύστημα και είναι υπεύθυνος για τα μοτίβα κίνησης σας, οπότε αν θέλετε να αλλάξετε τις κινήσεις σας, πρέπει να αλλάξετε κυριολεκτικά το μυαλό σας. Καθώς σχηματίζονται νέοι νευρικοί δρόμοι στον εγκέφαλό σας, μπορείτε να ρυθμίσετε και να συντονίσετε με ασφάλεια τις κινήσεις σας, οργανώνοντας τον εαυτό σας για αποτελεσματική δράση στον κόσμο. Σε τι διαφέρει απο τη γιόγκα? Σε αντίθεση με τη γιόγκα, η μέθοδος Feldenkrais® δεν απαιτεί να είστε ευέλικτοι, ούτε να περιλαμβάνει τέντωματα ή κρατήσεις θέσεων. Αντί να επαναλαμβάνετε και να κρατάτε το σύνολο κάποιων θέσεων όπως στη γιόγκα, σε μια τάξη Feldenkrais®, εξερευνούμε απαλές και καινοτόμες κινήσεις καθώς μαθαίνετε να γνωρίζετε συνήθειες που μπορεί να σας προκαλούν δυσκολίες στην κίνηση, αναποτελεσματικότητα ή πόνο. Πολλοί λάτρεις της γιόγκα εξερευνούν τη μέθοδο Feldenkrais ως τρόπο να επιτύχουν στάσεις που τους είχαν ξεφύγει προηγουμένως ή που τους προκαλούσαν δυσκολία ή δυσφορία. Σε τι διαφέρει απο το tai chi? Σε αντίθεση με τo tai chi και τα περισσότερα μαθήματα πολεμικών τεχνών, η μέθοδος Feldenkrais® δεν απαιτεί καμία πρακτική ή εντατική εκπαίδευση για να αποκομίσετε τα οφέλη της. Δεν υπάρχουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις και δεν απαιτείται φυσική προετοιμασία. Πως εκπαιδεύονται οι δάσκαλοι της μεθόδου, Feldenkrais practitioners? Αφού ολοκληρώσουν επιτυχώς 4 χρόνια σπουδών, οι πτυχιούχοι παίρνουν την πιστοποίηση από τo European Accreditation Board (EuroTAB) το οποίο αναγνωρίζεται απο τα Feldenkrais Associations σε όλο τον κόσμο και το International Feldenkrais Federation IFF και διατηρούν αυτή την πιστοποίηση συνεχίζοντας την εκπαίδευση και επαγγελματική πρακτική τους. Νευροπλαστικότητα και μέθοδος Feldenkrais®
Απο την Eileen Bach-y-Rita, GCFP Ο εγκέφαλος μας αγαπά να μαθαίνει: αναπτύσσεται καθώς αποκτά νέες δεξιότητες όπως η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, ενός νέου χορού ή μιας νέας γλώσσας. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται επίσης όταν εστιάζει εσωτερικά, όπως στον διαλογισμό ή σε ένα μάθημα Feldenkrais® -Awareness Through Movement®. Για να μάθεις οτιδήποτε, πρέπει να εστιάσεις και να δώσεις προσοχή σε ό,τι είναι αυτό που κάνεις. Πρέπει να κινηθείς αργά, με πρόθεση και να σκεφτείς τι κάνεις- ειδικά όταν μαθαίνεις μια νέα κίνηση. Η εστίαση και η εξάσκηση αναγκάζουν τον εγκέφαλο να μεταμορφωθεί, να αναπτύξει νέες συνδέσεις μεταξύ δισεκατομμυρίων κυττάρων και να δημιουργήσει νέους κινητικούς και αισθητηριακούς κινητικούς χάρτες για κάθε νέα δραστηριότητα. Ακόμη και όταν φαντάζεσαι την κίνηση στο μυαλό σου, εστιάζοντας με λεπτομέρεια στην δράση, αποδεδειγμένα επέρχονται αλλαγές στον εγκέφαλο (μετρήσιμες). Η ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάξει ονομάζεται «νευροπλαστικότητα»: επιτρέπει στα εγκεφαλικά κύτταρα και νεύρα να αλλάζουν όψη και λειτουργία, να αναπτυχθούν, να συρρικνωθούν, να συνδεθούν, να αποσυνδεθούν και να συνδεθούν μεταξύ τους με εντελώς νέους τρόπους, να χρησιμοποιούν διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου για νέες λειτουργίες και να είναι εύπλαστα και προσβάσιμα σε νέες ανάγκες, όπως προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Ο εγκέφαλος λοιπον εχει την ικανότητα αυτής της εκπληκτικής αναδιοργάνωσης ενώ επίσης παράγει και νέους νευρώνες καθ’ όλη τη ζωή μας. Μέχρι το 1998 η επιστήμη θεωρούσε ότι γεννιόμαστε με δισεκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα τα οποία σταδιακά πεθαίνουν, χωρίς να γεννηθούν ποτέ νέα κύτταρα. Στην πραγματικότητα γεννιόμαστε και πεθαίνουμε με εκατομμύρια αχρησιμοποίητα, μη μορφοποιημένα στελεχιαία κύτταρα (stem cells) στον εγκέφαλό μας. Η δυνατότητα των κυττάρων αυτών να δημιουργούν νέους νευρώνες, υπάρχει καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής μας, διευρύνοντας τις δυνατότητες στους τομείς της υγείας και της αποκατάστασης από τραυματισμούς και ασθένειες. Δύο επιστήμονες, από πολύ διαφορετικούς τομείς, πίστευαν ότι ο εγκέφαλος ήταν πιο ικανός από όσο θεωρούσαν άλλοι στην εποχή τους. Ο πρώτος ήταν ο Moshe Feldenkrais, D.Sc (1904-1984), μηχανικός, φυσικός και δάσκαλος τζούντο, ο οποίος μετά από σοβαρό τραυματισμό στα γόνατα, στη δεκαετία του 1940, επανεκπαίδευσε τον εαυτό του να περπατάει. Μέσω της δικής του διερευνητικής διαδικασίας μάθησης, δημιούργησε ένα εργονομικό σύστημα εστιασμένης προσοχής και μοναδικών κινήσεων που βοήθησε χιλιάδες άτομα να ξεπεράσουν ατυχήματα, ασθένειες και αναπηρίες. Δεν θα είχε πετύχει τίποτε απο όλα αυτά εάν ο εγκέφαλος δεν είχε νευροπλαστικότητα. Οι ‘νέες’ κινήσεις του Feldenkrais ήταν διαδοχικές, μια ιδιότητα που έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει την πλαστικότητα στον εγκέφαλο. Απαιτούσαν προσοχή (η οποία έχει επίσης αποδειχθεί ότι αλλάζει τον εγκέφαλο) και στηρίζονταν στις περίπλοκες στρατηγικές της κινητικής μας ανάπτυξης (από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των δέκα ετών) οι οποίες οδηγούν τον εγκέφαλο σε υψηλότερα επίπεδα οργάνωσης και ικανότητας. Ο Moshe αντιλήφθηκε αυτήν την πλαστικότητα του εγκεφάλου μέσα από την κοινή λογική, τις γνώσεις του στους τομείς της υγείας και των επιστημών και τις παρατηρήσεις του για βρέφη και μικρά παιδιά καθώς μαθαίνουν να κινούνται. Αργότερα συναντήθηκε με έναν άλλο επιστήμονα, τον Paul Bach-y-Rita, Ph.D, MD (1934-2006), νευρο-φυσιολόγο, που ήταν επίσης πεπεισμένος για τις πλαστικές ιδιότητες του εγκεφάλου πολύ πριν αυτό αποδειχτεί. Ο Paul "... ήταν από πολλές απόψεις ο πατέρας της ιδέας της νευροπλαστικότητας". Μετά την αποκατάσταση του πατέρα του μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ο Paul αποφάσισε να μελετήσει την πλαστικότητα σε άτομα με εγκεφαλικούς τραυματισμούς, πολύ πριν η έρευνα στη νευροπλαστικότητα αποδείξει ότι η πράξη της σκέψης, καθώς και η πράξη της φαντασίας της κίνησης και των συναισθημάτων, αλλάζουν τον εγκέφαλο και παράγουν νέες μετρήσιμες δεξιότητες και αποτελέσματα. Οι κινήσεις του Moshe και η πρακτική προσέγγιση της μάθησης αναπαράγουν τις συνθήκες που όλοι βιώσαμε ως νήπια. ‘Διδάξαμε’ τον εαυτό μας να κινείται, όπως επίσης να βιώνει και να αναπτύσσει την κίνηση ως άλλη μια αίσθηση (μαζί με την ακοή, όραση, μυρωδιά και γεύση). Στα πειράματα στην αντικατάσταση των αισθήσεων, ο Paul Bach-y-Rita, απέδειξε ότι όλα τα αισθητήρια κύτταρα έχουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται σε κάθε εισερχόμενο αισθητήριο ερέθισμα. Το έργο του απέρριψε τη θεωρία ότι τα ακουστικά κύτταρα χρησιμοποιούνται μόνο για ηχητική λήψη, τα οπτικά κύτταρα μπορούν να αποκρίνονται μόνο στο φως και τα σχήματα και τα χρώματα και το δέρμα και οι αισθητήριοι υποδοχείς του χρησιμοποιούνται μόνο για επαφή. Ένα άλλο από τα πειράματά του, αφορούσε τη μετάδοση ηλεκτρικού σήματος ενός κυττάρου που μπορούσε να ταξιδέψει αργά μέσω του υγρού στον εγκέφαλο αν και με πολύ μεγαλύτερη καθυστέρηση από το συνηθισμένο. Mέχρι τη δεκαετία του 1990 όμως «οι νευροπλαστικές έρευνες θεωρούνταν ελάχιστα ενδιαφέρoουσες από άλλους επιστήμονες». Τέλος, το 2004, ο Paul ίδρυσε ένα πιλοτικό πρόγραμμα χρησιμοποιώντας τα μαθήματα Feldenkrais Awareness Through Movement ως την κύρια μέθοδο για την λειτουργική αποκατάσταση μετά από μακροχρόνιο τραυματισμό στο κεφάλι. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε ένα θέρετρο στη Φλώριντα το 2004 και περιλάμβανε επίσης την καθημερινή χρήση ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού που είχε αναπτύξει για θύματα εγκεφαλικών επεισοδίων και αρκετό χρόνο για ξεκούραση και παίξιμο. Συμμετείχαν έξι άτομα. Η ομάδα συναντήθηκε για δύο εβδομάδες και μέσα από τη μέθοδο Feldenkrais (για μια ώρα, δύο φορές την ημέρα) τους δίδαξε πώς επίσης να φανταστούν κινήσεις. Στο τέλος του προγράμματος, κάθε ‘μαθητής’ είχε ανακτήσει-αποκτήσει τουλάχιστον δύο κινητικές δεξιότητες και είχε μείωση ή εξάλειψη του πόνου που υπήρχε από τους τραυματισμούς στο κεφάλι. Οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη τους για τη νέα συνειδητοποίηση (κίνηση και αίσθηση) που απέκτησαν για τα σώματά τους. Τελικά το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας που επικυρώνει επιστημόνικά την νευροπλαστικότητα και το έργο του Moshe Feldenkrais, δημοσιεύθηκε μετά το θάνατό του το 1984... Αλτσχάιμερ, άνοια και Feldenkrais
Αλτσχάιμερ Η μέθοδος Feldenkrais μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών με Αλτσχάιμερ και να τους δώσει τη δυνατότητα να μάθουν νέες συνήθειες, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Care Quarterly (2006, 7 [4], 278-86). Καθώς εξελίσσεται η νόσος του Αλτσχάιμερ, τα άτομα χάνουν την ικανότητα επικοινωνίας. Οι κινητικές δεξιότητες παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όσο περισσότερο οι ασθενείς μπορούν να παραμείνουν σωματικά ενεργοί, τόσο καλύτερα είναι για τη γενική υγεία τους. Η πρόκληση, είναι ότι καθώς οι λειτουργίες σκέψης εξασθενούν, τα άτομα χάνουν την ευαισθησία τους με θέματα ασφάλειας και έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού. "Δεδομένου ότι η μέθοδος Feldenkrais αλλάζει τις συνήθειες ενός ατόμου, έχει θετικά και διαρκή αποτελέσματα, μέσω της ικανότητας του ατόμου για διαδικαστική μάθηση" λέει η Joyce Ann, Feldenkrais practitioner , η οποία διδάσκει μαθήματα Awareness Through Movement® στο Wealshire Nursing Facility στο Lincolnshire, Illinois. Η διαδικαστική μνήμη, που αναφέρεται επίσης ως "μη δηλωτική μνήμη", είναι η εκμάθηση μέσω δράσεων και περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες, συνήθειες και κινητική μάθηση. Μέσα από τη δουλειά της με πολυάριθμους ασθενείς με Αλτσχάιμερ, η Ann ανακάλυψε ότι βελτιώνοντας τη λειτουργία της κίνησης, τους βοήθησε να αναπνέουν καλύτερα, να χαλαρώσουν περισσότερο, να έχουν λιγότερο πόνο, να σταματήσουν να πέφτουν, να μάθουν να στέκονται ανεξάρτητοι. Πιστεύει ότι η μέθοδος Feldenkrais προσφέρει στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ έναν τρόπο να βιώσουν ήπια, ευχάριστη κίνηση και να αισθανθούν θαλπωρή και προσοχή. Και αυτό έχει σημαντική θετική διαφορά στην ποιότητα ζωής τους. Άνοια Η Susan Free στο Τορόντο του Καναδά επισης δουλεύει με ηλικιωμένους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με άνοια και Αλτσχαιμερ. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο Feldenkrais®, ασθενείς με άνοια μπορούν να μάθουν να ασχολούνται πιο ενεργά με το περιβάλλον τους και να κινούνται με περισσότερη ευκολία και σιγουριά. Μπορούν να ανακτήσουν κάποιες απο τις ικανότητες που αναλαμβάνουν οι οικογενειακοί και ιατρικοί φροντιστές. Παράδειγμα η κυρία Α μια γυναίκα ενενήντα οκτώ ετών με άνοια (στάδιο 6e). Η κόρη της κυρίας Α με κάλεσε στο στάδιο όπου ήταν δύσκολο ακόμη και δύο άτομα να την βοηθήσουν από το κάθισμα στην όρθια θέση. «Όταν συναντήθηκα για πρώτη φορά με την κ. Α, καθόταν σε μια καρέκλα με τα χέρια και τα πόδια κράτησε άκαμπτα μπροστά της. Δεν μπορούσε να μείνει σε καθιστή θέση χωρίς στήριξη πλάτης και μόνο με μεγάλη προσπάθεια θα μπορούσε να να κοιτάξει οπουδήποτε εκτός απο ευθεία μπροστά. Όταν την βοηθήσαμε να σηκωθεί να σταθεί, ήταν πολύ φοβισμένη. Έσπρωχνε και αγωνιζόταν, αυξάνοντας το άγχος της και την πιθανότητα να πέσει. Είδα ότι οι δυσκολίες της κυρίας Α προέρχονταν από μια μειωμένη ικανότητα να αισθάνεται τον εαυτό της και το περιβάλλον της. Δεν φαινόταν να γνωρίζει αν τα πόδια της έρχονταν σε επαφή με το πάτωμα, πώς κρατούσε τα άκρα της ή πώς οργανώνει την κίνηση της για να εκπληρώσει τις προθέσεις της. Στα ατομικά μαθήματα με την κυρια Α, χρησιμοποιώντας απαλούς χειρισμούς και απλά μοτίβα κινήσεων την βοήθησα να ξαναβρεί την αίσθηση της, να διαφοροποιήσει και να συντονίσει τις ενέργειές της. Η προσοχή εστιάζεται σε κινήσεις που την βοηθούν να αισθανθεί υποστήριξη, σε οποιαδήποτε θέση, να μετατοπίζει το βάρος της με ασφάλεια, να ενσωματώνει όλο το σώμα δυναμικά και λειτουργικά και να είναι πιο παρούσα στο περιβάλλον της. Να αισθανεί τη διαφορά μεταξύ του να κρατάει και να αφήνει, να κρατάει ένταση στους μυες και να τους χαλαρώνει. Είναι σαν να ‘ξεκολλάνε’ οι αρθρώσεις της έτσι ώστε να μπορεί κινείται και να κινεί περισσότερο τον εαυτό της. Σταδιακά τα μαθήματα περιέλαβαν και πιο περίπλοκες τρισδιάστατες δράσεις. Έχει αναπτύξει δεξιότητες που την βοηθούν να δρά και να ανταποκρίνεται αυθόρμητα και κατάλληλα σε διάφορες καταστάσεις στο περιβάλλον της. Πριν από τα μαθήματα Feldenkrais μπορούσε να σηκωθεί για να σταθεί με τη βοήθεια δύο ανθρώπων, στη συνέχεια εύκολα με ένα μόνο άτομο. Μετά απο ένα χρόνο, ξέρει πότε τα πόδια της είναι στο πάτωμα και αυθόρμητα ψάχνει για υποστήριξη. Μπορεί να φέρει τον εαυτό της από ξαπλωμένη να καθίσει, κάθεται και στέκεται με ελάχιστη βοήθεια από ένα άτομο. Μπορεί να καθίσει σε όρθια θέση για πολλή ώρα χωρίς στήριξη στην πλάτη. Μπορεί εύκολα να αισθανθεί και να επιτρέψει την κίνηση στις περισσότερες από τις αρθρώσεις της, και έχει μεγαλύτερο εύρος και ποικιλία στην ανεξάρτητη, ολοκληρωμένη και λειτουργική κίνηση. Καθώς η συνειδητοποίηση της κινήσής της και το ρεπερτόριό της έχουν αυξηθεί, έχει πλέον την ικανότητα να ασχολείται με άλλους ανθρώπους και με το περιβάλλον της. Περπατάει καλά με τον περπατητή της (π) και ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για λεπτομέρειες στο περιβάλλοντος της. Γυρίζει για να χαιρετήσει και να ανταποκριθεί στους άλλους. Μερικές φορές με πειράζει και μου δίνει μια μικρή σκουντιά με τον αγκώνα της. Παίζουμε παιχνίδια κίνησης. Έχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Στην πραγματικότητα, απολαμβάνει σαφώς περισσότερο τη ζωή της.» Κάποιοι μαθητές συναντούν την μέθοδο Feldenkrais μεσα απο την θεραπευτικές της ιδιότητες, λόγω δυσκολίας ή πόνου, κάποιοι άλλοι την συναντούν επειδή απλά αγαπούν την κίνηση. Εκτός απο τη βελτίωση που διαπιστώνουν στην στάση του σώματος και στην κίνηση, νιώθουν να αλλάζει κάτι στον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τον κόσμο, με περισσότερη υπομονή και ηρεμία.
Αναζητώντας νέους τρόπους να βελτιώσεις την κίνηση έτσι ώστε να γίνει πιο ευχάριστη, πιο συγχρονισμένη και πιο αρμονική- βυθίζεσαι σε μια προσωπική έρευνα σπαρμένη με ανακαλύψεις. Η μάθηση προσφέρει γνώση αλλά επίσης αυτοπεποίθηση και ψυχραιμία στο πως αντιμετωπίζουμε την καθημερινότητα. Η ίδια η ζωή είναι μια διαδικασία συνεχούς μάθησης και διευρεύνησης- με ολόκληρο τον εαυτό και τις ικανότητές του, όχι μόνο με το μυαλό. Η έρευνα στην μέθοδο Feldenkrais μπορεί να μοιάζει κινητικά εύκολη, χαλαρή σχεδόν παθητική, αλλά δεν είναι τίποτε απο αυτά-κάθε άλλο- είναι μια διαδικασία που χρειάζεται συγκέντρωση και προσπάθεια. Προσπάθεια να βελτιώσεις τις δεξιότητες σου, να ανακαλύψεις σε βάθος τις γνώσεις που προσφέρει η μέθοδος- ενεργοποιώντας το νευρικό συστημα και τις ικανοτητές του για νέες ιδέες και μορφές οργάνωσης της κίνησης. H μέθοδος δουλεύει σε βάθος. Ασχολείται με την ανθρώπινη μάθηση, με την οργανική μάθηση. Αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό από την διόρθωση ή την κατάκτηση ενός προκατειλημμένου στόχου. Πρόκειται για μια διαδικασία αφύπνισης της ικανότητας του νευρικού συστήματος να προσαρμόζεται και να βρίσκει νέες ιδέες. Μερικοί άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για αυτό αμέσως. Αρχικά ενδιαφέρονται για την αποκατάσταση των σωμάτων τους που επιδεινώνονται. Αργότερα, αντιλαμβάνονται τα οφέλη και επιστρέφουν για να διερευνήσουν σε βάθος το πώς λειτουργεί η μέθοδος. Αντιλαμβάνονται κάποιες απλές διαδικασίες οργανικής μάθησης και βιώνουν αμέσως την αίσθηση ότι μπορούν να κινηθούν διαφορετικά ... Το πιο σημαντικό είναι ότι οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ότι αφορά την ποιότητα της ζωής τους. Η αντίδρασή μας στη βαρύτητα, είναι ένα στοιχειώδες ζήτημα για το νευρικό μας σύστημα. Ο ρυθμικός κυματισμός είναι ο πρωταρχικός τρόπος μετακίνησης – πριν απο τη μετακίνηση με τα πόδια και τα χέρια. Όταν αποδεσμευόμαστε το βάρος μας στη βαρύτητα ολόκληρη η στάση μας αλλάζει. Οι άνθρωποι επανεπισκέπτοναι ένα προγενέστερο στάδιο εξέλιξης, έναν άλλο τρόπο μάθησης: τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε στη φύση, όπως κάνουν τα μικρά παιδιά, δοκιμάζοντας διαφορετικές επιλογές. Αυτή είναι η ιδιοφυΐα του Feldenkrais. Για παράδειγμα, πολλοί αντιμετωπίζουν προβλήματα με την πλάτη τους. Γνωρίζουμε όλοι ότι η πλάτη μας είναι αλληλεξαρτώμενη με όλα τα άλλα... τι συμβαίνει στην πλάτη όταν στεκόμαστε με τα γόνατα κλειστά, όταν οι αστράγαλοι δεν είναι εύκαμπτοι. Μέσα απο την προσέγγιση του Feldenkrais γίνεται σαφές οτι η διαφορά δεν αφορά την ευελιξία, αλλά την κατανομή της ευελιξίας. Αν δεν ανοίξει το φάσμα της κινητικότητας θα συνεχίσουμε είμαστε πιο ευέλικτοι όπου είμαστε ευέλικτοι και όλο και πιο δύσκαμπτοι εκεί που είμαστε δύσκαμπτοι ή άκαμπτοι. Το θέμα είναι πώς να ανοίξει η κινητικότητα στα μέρη όπου δεν συμβαίνει και πως να ενσωματωθεί η κίνηση με αρμονία σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα. Αυτή η προσέγγιση στην κίνηση αφορά τη συμμετοχή ολόκληρου του σώματος - με ποικιλία επιλογών – αφορά την μάθηση και όχι τη διόρθωση. Η μέθοδος δεν ασχολείται άμεσα με τα συναισθήματα, αλλά χρησιμοποιεί τα συναισθήματα για να ενισχυθεί η αντίληψη της οργάνωσης του σώματος. Αντιλαμβάνεσαι τη στάση σου απέναντι σε διαφορετικά πράγματα, παρατηρείς τον εαυτό σου να αλλάξει και να συμπεριφέρεται αλλιώς. Η ομορφιά της μεθόδου Feldenkrais είναι ότι το αποτέλεσμα έρχεται από ‘μέσα’. Είναι αποκαλυπτικό να δουλεύεις εξερευνώντας μέσα από τα συναισθήματα και την κίνηση - σε περιβάλλον ασφαλές όπου οι άνθρωποι δεν αισθάνονται εκτεθειμένοι, ευάλωτοι. Οι μαθητές βλέπουν τις επιλογές τους και στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τη ζωή τους. Μέσα απο αυτή τη διαδικασία μάθησης κερδίζουν πραγματικά την ανεξαρτησία τους. Η μέθοδος Feldenkrais καλλιεργεί την ατομικότητα, μαθαίνουμε να ακούμε απο ‘μέσα’ τον μοναδικό εαυτό μας. (excerpts FELDENKRAIS JOURNAL U.K. No 4 / Autumn 1992) Feldenkrais και χρόνιος πόνος.
Trying the Feldenkrais Method for chronic pain By JANE E. BRODY OCT. 30, 2017 The New York Times Μετά από δύο ωριαίες συνεδρίες που επικεντρώθηκαν πρώτα στην ευαισθητοποίηση του σώματος και στη συνέχεια στην επανεκπαίδευση της κίνησης, στο Ινστιτούτο Feldenkrais της Νέας Υόρκης, κατάλαβα τι σημαίνει να βιώσεις μια απίστευτη ελαφρότητα του είναι. Έχοντας προσωρινά τουλάχιστον απελευθερώσει την ένταση των μυών που επιδεινώνει τον πόνο του ισχίου και της πλάτης, αισθανόμουν ότι περπατούσα στον αέρα. Είχα αποφύγει να γράψω για αυτή τη μέθοδο αντιμετώπισης του πόνου, επειδή σκεφτόμουν ότι ήταν ένα είδος χωρίς επιστημονική βάση. Λάθος! Η μέθοδος Feldenkrais είναι μια από τις πολλές και πιο δημοφιλείς τεχνικές κίνησης, παρόμοιες με την τεχνική Alexander, που προσπαθούν να ενσωματώσουν καλύτερα τη σύνδεση μεταξύ νου και σώματος. Το σώμα αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του και μαθαίνοντας πώς να συμπεριφέρεται με λιγότερο άγχος, μπορεί να παραιτηθεί από πρότυπα κίνησης που προκαλούν ή συμβάλλουν στον χρόνιο πόνο. Η μέθοδος αναπτύχθηκε από τον Moshe Feldenkrais, ισραηλινό φυσικό, μηχανικό μηχανικό και εμπειρογνώμονα στις πολεμικές τέχνες, μετά από τραυματισμό στο γόνατο. Η μέθοδος βασίζεται στις εξειδικευμένες γνώσεις του για τη βαρύτητα και τη μηχανική της κίνησης. Ανέπτυξε ασκήσεις για ευκολότερους, πιο αποτελεσματικούς τρόπους κίνησης. Πήγα στο Ινστιτούτο με την Cathryn Jakobson Ramin, συγγραφέα του πρόσφατα δημοσιευμένου βιβλίου "Crooked", το οποίο αναλύει λεπτομερώς τεχνικές και αποτελέσματα σχεδόν όλων των σημερινών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση του πόνου στην πλάτη. Αφού επωφελήθηκε η ίδια από τα μαθήματα Feldenkrais, η κα Ramin είχε σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι θα με βοηθούσαν. Στο βιβλίο της, μιλάει για την εμπειρία της Courtney King, η οποία είχε σπασμούς στην πλάτη του στα τέλη της δεκαετίας του '20. Η King έκανε εβδομαδιαία μαθήματα χορού και γιόγκα και σκέφτηκε ότι το άγχος αυτών των δραστηριοτήτων μπορεί να προκαλεί τον πόνο στην άκαμπτη πλάτη της. Αλλά μετά από μια σειρά συνεδριών Feldenkrais, «συνειδητοποίησα ότι ο πόνος είχε να κάνει με τον τρόπο που έφερα το σώμα μου κάθε μέρα». Ακόμη και μετά από μία μόνο συνεδρία, κατάλαβα τι εννοούσε. Όταν φροντίζω να περπατάω στητά και με ροή, να κάθομαι στητά, ακόμα και να μαγειρεύω χαλαρή, χωρίς βιασύνη, δεν έχω κανένα πόνο. Οι αργές, απαλές, επαναλαμβανόμενες κινήσεις που έκανα στο ομαδικό μάθημα Feldenkrais, με βοήθησαν να ευαισθητοποιηθώ για το πώς χρησιμοποιώ το σώμα μου σε σχέση με το περιβάλλον μου. Και η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή της συμπεριφοράς ενός ατόμου. Ένα κοινό πρόβλημα είναι η χρήση μικρών μυών για την εκτέλεση δράσεων που κανονικά προορίζονται για μεγάλες κινήσεις, βαρέως τύπου, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη κόπωση και συχνά τον πόνο. Το ομαδικό μάθημα , που ονομάζεται Awareness through movement (Συνειδητότητα Μέσω της Κίνησης), έγινε πρίν από μια ατομική συνεδρία που ονομάζεται Functional Integration (Λειτουργική Ολοκλήρωση), με έναν θεραπευτή που με βοήθησε στην απελευθέρωση σφιγμένων μυών και αρθρώσεων που περιορίζουν την κίνηση μου και αυξάνουν τις ενοχλήσεις μου. Χρησιμοποιώντας απαλό άγγιγμα και κινήσεις, ο θεραπευτής εξατομίκευσε την προσέγγισή του στις ιδιαίτερες ανάγκες μου. Ο απώτερος στόχος και των δύο μαθημάτων είναι η επανεκπαίδευση του εγκεφάλου - η δημιουργία νέων νευρικών οδών που έχουν ως αποτέλεσμα απλές κινήσεις που είναι φυσικά αποτελεσματικές και άνετες. Παρόλο που η μέθοδος Feldenkrais αναπτύχθηκε στα μέσα του 20ου αιώνα, οι νευροφυσιολόγοι απέδειξαν μεταγενέστερα την (νευρο)πλαστικότητα του εγκεφάλου, την ικανότητά του να σχηματίζει νέα πρότυπα, να αναδιοργανώνεται και να μαθαίνει νέους τρόπους να κάνει πράγματα. Τα μαθήματα Feldenkrais είναι σχετικά χαμηλού κόστους (ομαδικά μαθήματα κατά μέσο όρο 8 έως 15 ευρώ, ατομικές συνεδρίες 25 έως 60 ευρώ) και δυνητικά προσβάσιμες σε όλους. Υπάρχουν περισσότεροι από 7.000 καθηγητές και επαγγελματίες που εργάζονται σε 18 χώρες, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων αριθμών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορείτε να συμμετάσχετε σε οποιαδήποτε ηλικία, δύναμη, επίπεδο φυσικής κατάστασης και κατάσταση ευεξίας. Οι ασκήσεις είναι αργές, απαλές και ρυθμιζόμενες σε ό, τι μπορείτε να κάνετε. Η χαλαρωτική τους επίδραση αντισταθμίζει το άγχος που δημιουργεί συστολικούς μυς, σφίξιμο και πόνο. Πολλοί δάσκαλοι του Feldenkrais, όπως ο Marek Wyszynski, διευθυντής του κέντρου της Νέας Υόρκης, ξεκινούν την επαγγελματική ζωή ως φυσιοθεραπευτές, ενώ πολλοί άλλοι επαγγελματίες ξεκινούν χωρίς ιατρικό ιστορικό. Η εκπαίδευση διαρκεί τέσσερα έτη για την πιστοποίηση στην μέθοδο Feldenkrais. Ο δάσκαλος (Feldenkrais practitioner) ξεκινά παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς χρησιμοποιούν τους σκελετούς τους - πώς κάθονται, στέκονται και περπατούν, με ποιούς τρόπους προκαλούν ή συμβάλουν στην παθολογία τους, είτε πρόκειται για δισκοπάθεια, αρθρίτιδα, πόνο στον ώμο ή στο γόνατο. Σύμφωνα με την έξυπνη παρατήρηση του Δρ. Feldenkrais, "Αν δεν ξέρετε τι κάνετε, δεν μπορείτε να κάνετε αυτό που θέλετε". Οι ασθενείς αποκτούν μια σαφή αισθητή εμπειρία για το πώς η στάση και η συμπεριφορά τους συμβάλλουν στον πόνο τους και τους περιορισμούς τους. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν υπερβολική δύναμη, σφίγγουν τα δόντια τους, κρατούν την αναπνοή τους προκαλώντας υπερβολική μυϊκή ένταση και σκελετικό στρες. Πριν από χρόνια, συνειδητοποίησα ότι οι συχνοί πονοκέφαλοι μου προέκυψαν από μια ασυνείδητη συνήθεια να σφίγγω το σαγόνι μου όταν συγκεντρώμαι. Οι δάσκαλοι του Feldenkrais δεν δίνουν έναν σωστό τρόπο συμπεριφοράς ή κίνησης. Αντιθέτως, καλλιεργούν την ικανότητα των μαθητών να ανακαλύπτουν και να διορθώνουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Αφού αναγνωρίσουν τις συνήθειές τους, οι μαθητές βιώνουν εναλλακτικές κινήσεις, στάσεις και συμπεριφορές και μέσω της πρακτικής, δημιουργούν νέες συνήθειες. Ο κ. Wyszynski μου είπε ότι υπάρχουν περισσότερα από 1.000 ξεχωριστά μαθήματα Feldenkrais που είναι επί του παρόντος διαθέσιμα, τα περισσότερα από τα οποία περιλαμβάνουν καθημερινές δράσεις όπως η έκταση, το σήκωμα από μια καρέκλα, η στροφή, η κάμψη και το περπάτημα. Ως μηχανικός μηχανικός και φυσικός, ο Δρ Feldenkrais κατάλαβε ότι η δουλειά του ανθρώπινου σκελετού ήταν να δέχεται την βαρύτητα για να παραμείνει όρθιος και ανέπτυξε τρόπους για να το επιτύχουμε με τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο. "Η καλή στάση επιτρέπει στον σκελετό να συγκρατεί και να στηρίζει το σώμα χωρίς να χρειάζεται να δαπανήσει περιττή ενέργεια παρά την έλξη βαρύτητας. Ωστόσο, με την κακή στάση του σώματος, οι μύες κάνουν μέρος της δουλειάς των οστών, και με κακή σκελετική στήριξη, οι μύες πρέπει να παραμείνουν συσπασμένοι για να αποτρέψουν το σώμα να πέσει »είπε ο Marek Wyszynski. https://www.nytimes.com/2017/10/30/well/trying-the-feldenkrais-method-for-chronic-pain.html
Ανθεκτικότητα Ο Moshe Feldenkrais, δημιουργός της μεθόδου Feldenkrais, ανέπτυξε μια μέθοδο που μεταφράζει τη θεωρία σε βιωμένη εμπειρία. Ο πυρήνας στην διδασκαλία του Moshe Feldenkrais είναι οτι οι συναισθηματικές, διανοητικές και γνωσιακές ιδέες που έχουμε σχετίζονται και αντιστοιχούν σε σωματικές εμπειρίες που μπορούμε να παρατηρήσουμε μέσα από συγκεκριμένες αισθήσεις, συσπάσεις κλπ. Μέσα απο την μέθοδο Feldenkrais καλλιεργείται η ανθεκτικότητα και αναπτύσσονται συναισθηματικές και γνωσιακές δεξιότητες. Η ισορροπία, η ουδετερότητα, η δράση και η στάση του σώματος, καθώς και η βιο-μηχανική στήριξη, συμβάλλουν στην αίσθηση του εαυτού μας και της σχέσης μας με τον κόσμο. Κάθε ένα από αυτά τα συστατικά παίζει έναν σημαντικό ρόλο στη ανάπτυξη της ανθεκτικότητας. Όταν το σώμα αισθάνεται σταθερότητα και στήριξη, αντίστοιχα αναπτύσσει και ανθεκτικότητα. Υγεία Για τον Moshe Feldenkrais η υγεία δεν είναι η απουσία ασθένειας, η υγεία σχετίζεται με την ωριμότητα. Είναι η ικανότητα ανάκτησης από ασθένειες και τραυματισμούς – δηλαδή η ανθεκτικότητα. Ένα υγιές άτομο είναι σε θέση να ανακάμψει σωματικά, συναισθηματικά, με κάθε τρόπο - και να συνεχίσει να κινείται προς τους στόχους του στη ζωή. Τα μαθήματα Feldenkrais Awareness Through Movement είναι ένα σύνολο απο παζλ κινήσεων που επιλύονται μέσα από την συνειδητοποίηση του τρόπου με τον οποίο κάνετε μια κίνηση, αναπτύσσοντας την αίσθηση ευκολίας στη δράση. Η ευαισθητοποίηση και μείωση κόπου και προσπάθειας μετασχηματίζει την κίνηση, καθώς αισθάνεστε πιο άνετοι, χαλαροί, έτοιμοι και πιο δυνατοί. Ισορροπία Η ικανότητά ανάκαμψης και αποκατάστασης του εαυτού είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχικής, συναισθηματικής και σωματικής ευεξίας που βρίσκεται στον πυρήνα της ανθεκτικότητας. Η ισορροπία είναι μια φυσική εμπειρία- να μπορείς να σηκωθείς και να κινηθείς χωρίς να πέσεις. Η ισορροπία δεν είναι κάποια σταθερή συγκεκριμένη θέση, αλλά συνεπάγεται με την πτώση του κέντρου ισορροπίας και την ανάκτηση του όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ακόμη και οι μεγάλοι δάσκαλοι πολεμικών τεχνών χάνουν το κέντρο τους, αλλά είναι σε θέση να ανακάμψουν τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνεις να δείς ότι ήταν ποτέ εκτός ισορροπίας. Η μέθοδος Feldenkrais ευαισθητοποιεί την αίσθηση ισορροπίας. Δημιουργεί ακολουθίες κινήσεων στις οποίες οι μαθητές καλούνται να ‘πιάσουν’ τον εαυτό τους, να σταθεροποιηθούν και να προχωρήσουν. Αναπτύσσουν την βέλτιστη σωματική ισορροπία, με λεπτομερή επίγνωση των αισθημάτων τους, δηλαδή μια γνωσιακή και συναισθηματική ισορροπία. Ουδετερότητα Η ουδετερότητα στη μέθοδο Feldenkrais είναι η σωματική κατάσταση όπου αρθρώσεις δεν βρίσκονται στα όριό τους και υπάρχει ελάχιστη δύναμη στους μυες. Δηλαδή, μόνο οι μυες που είναι απαραίτητοι για την συγκεκριμένη δράση συστέλλονται και μόνο η απαραίτητη προσπάθεια δαπανάται. Η ικανότητα ουδετερότητας επιτρέπει να αισθανθείτε την παραμικρή αύξηση απαιτήσεων απο το σώμα. Για παράδειγμα ίσως κάποια υπερβολικά απαιτητική δράση προκαλεί μια ακραία ή μη παραγωγική αντίδραση – αντί για μια κατάλληλη αντιμετώπιση. Η χρήση περισσότερης δύναμης από την αναγκαία μπορεί να είναι ζημιογόνος για το σώμα μας καθώς και είναι επίσης και πνευματικά εξαντλητική. Η ουδετερότητα από αυτή την οπτική, αφορά την άνετη οικεία αίσθηση μέσα στο σώμα μας που επιτρέπει την κατάλληλη αντίδραση σε όποιο ζητούμενο. Δράση- Στάση-Αcture Action-posture-Acture Η μέθοδος Feldenkrais προτείνει την έννοια-αίσθηση Acture (σύνθεση των λέξεων action και posture, δηλαδή δράση-πράξη και στάση) κατάσταση ουδέτερη, χαλαρή και σε ετοιμότητα για δράση. Acture: «είναι η δυνατότητα να κινηθείς προς οποιαδήποτε κατεύθυνση χωρίς καμία πρόσθετη προετοιμασία για δράση. Για παράδειγμα, να μπορείς να πηδάς και να αποφεύγεις τον κίνδυνο χωρίς να χρειάζεται να κάνεις όλα τα άλλα πράγματα όπως κάμψη, κλίση προς τα εμπρός κλπ για να προετοιμαστείς να πηδήξεις. Αντίθετα, η "στάση" posture, είναι συνήθως μια ιδέα για το πώς θα πρέπει να ‘κρατάμε’ τον εαυτό μας. H Acture αναπτύσσει την ικανότητα να ανταποκρίνεται το σώμα κατάλληλα στις όποιες προκλήσεις έρχονται, χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε προετοιμασία, δηλαδή να ανταποκριθούμε με ρευστότητα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, όπως απαιτείται, με την κατάλληλη προσπάθεια. Απο μια οπτική αφορά το πώς να αναπτύσσετουμε την αίσθηση της πραγματικότητας. Παρασιτικές συστολές Μια απο τις έννοιες που ανέπτυξε ο Moshe Feldenkrais είναι οι παρασιτικές συστολές: συστολές στο μυϊκό σύστημα που είτε δεν είναι απαραίτητες είτε στην πραγματικότητα ή αντιτίθενται στην δράση που επιδιώκουμε. Όπως όταν είστε αγχωμένοι και ασυνείδητα σφίγγετε το σαγόνι σας ή κρατάτε την αναπνοή σας ή οι ώμοι σας ανεβαίνουν προς το λαιμό σας. Αυτές είναι παρασιτικές συστολές. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότεροι άνθρωποι διατηρούν μια τάση (ένταση) στο σώμα που δεν είναι απαραίτητη για την προβλεπόμενη δράση. Αυτό το συνεχές σφίξιμο στέλνει σήμα στο σώμα ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος ή αγωνία. Με αυτόν τον συνεχή ‘θόρυβο’, είναι δύσκολο και για το μυαλό να αισθανθεί ηρεμία και τελικά αποτρέπεται και η αίσθηση ανθεκτικότητας. Οι παρασιτικές συστολές μπορούν στην πραγματικότητα να είναι αντίθετες , να αντιστέκονται στην προβλεπόμενη δράση. Για παράδειγμα, όταν κρατάτε την αναπνοή σας και σφίγγετε το στήθος σας, είναι πολύ πιο δύσκολο να κάμψετε τον κορμό. Πολλοί άνθρωποι κάνουν πράγματα στο σώμα τους που πραγματικά εμποδίζουν την κίνηση προς τα εμπρός ακόμα και στο περπάτημα. Όταν κανεις προσπαθεί να κάνει κάτι που φοβάται, τότε εμφανίζονται πολλές παρασιτικές συστολές στο σώμα- αντίθετες προθέσεις εμφανίζονται στο σώμα. Μαθαίνοντας να τις αντιλαμβάνεστε μπορείτε να προσπαθήσετε να μειώσετε αυτές τις συσπάσεις και να μην χρειάζεται να αγωνίζεστε για να κάνετε την δράση που επιδιώκετε. Υποστήριξη Τα μαθήματα Feldenkrais Awareness Through Movement ερευνούν πώς να χρησιμοποιήσετε την υποστήριξη από το περιβάλλον (συνήθως το πάτωμα, μερικές φορές μια καρέκλα ή τον τοίχο) για να διευκολύνετε την αποτελεσματική κίνηση. Και στην ζωή χρειαζόμαστε υποστήριξη από το περιβάλλον μας - φίλους, οικογένεια, ομάδες, επαγγελματίες, βιβλία, ιδέες - για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις. Στα μαθήματα αναπτύσσεται η αίσθηση της στήριξή μας στη δομή του σκελετού μας, κι έτσι αναπτύσσουμε μια εσωτερική αίσθηση εμπιστοσύνης και υποστήριξης. Από μια σταθερή βάση στήριξης τελικά αναδύεται και η ανθεκτικότητα. Στη μέθοδο Feldenkrais η λέξη κλειδί είναι η Βελτίωση. Ο Moshe Feldenkrais πίστευε ότι δεν υπάρχει όριο στο πόσο μπορούμε να βελτιωθούμε. Αν είμαστε παρατηρητικοί και ανοιχτοί προς την εξερεύνηση και την ανάπτυξη, μπορούμε να βιώσουμε αλλαγές που ίσως μας εκπλήξουν εκτός του να μας ευχαριστούν μας αναζωογονούν.
Η λογική της μεθόδου του Moshe Feldenkrais: να απελευθερώσει τις σκέψεις και συμπεριφορές που προκαλούν τον πόνο εξ αρχής. Ο πολιτισμός μας δίνει περισσότερη έμφαση στην επίτευξη στόχων, παρά στην διαδικασία μάθησης και την ανάπτυξης. Η εστίαση στο ‘αποτέλεσμα’ μαζί με την τελειομανία, πολύ συχνά συμβάλλει στη συναισθηματική και σωματική καταπόνηση. Όταν πιέζουμε πολύ σκληρά τον εαυτό μας για να αποδείξουμε την αξία μας, για να καταφέρουμε περισσότερα απο τους γύρω μας, κάποιες φορές είναι οι πεποιθήσεις και η συμπεριφορά μας που επιδεινώνουν τις δυσκολίες και οδηγούν σε τραυματισμούς. Ο πόνος τελικά λειτουργεί ως ειδοποίηση για το ότι χρησιμοποιούμε υπερβολικά ή λανθασμένα τους εαυτούς μας. Ο Moshe Feldenkrais κατάλαβε μέσα απο τη δική του εμπειρία με τον τραυματισμό και τον πόνο του, ότι το μυαλό και το σώμα είναι ένα. Μέσα από χιλιάδες δοκιμές και λάθη, μελέτησε πώς να μεταφράσει τις ιδέες του στη μέθοδό που δημιούργησε, προσφέροντας μας τρόπους που με φυσική ευκολία και με απαλές κινήσεις, βελτιώνουμε τους εαυτούς μας και την λειτουργικότητά μας. Οι δάσκαλοι του Feldenkrais καθοδηγούν τους μαθητές να κινούνται λιγότερο, από το πλήρες φάσμα κίνησής τους, προκειμένου να αισθανθούν περισσότερο και να βελτιώσουν την ποιότητα της εμπειρίας τους. Οι μαθητές ανακαλύπτουν σταδιακά πως μπορούν να κινηθούν με μια ευκολία που τους ειχε διαφυγει για χρόνια και πως υπάρχουν όλο και περισσότερα για να ανακαλύψουν, ιδίως εάν είναι ανοιχτοί. Επίσης στη μέθοδο Feldenkrais μαθαίνει κανεις να χρησιμοποιεί τα μάτια του πιο συνειδητά. Η διεύρυνση του ορίζοντα και η κίνηση των ματιών βοηθάει στον συντονισμό της κίνησης με το με το περιβάλλον, χωρις άγχος και προσφέρει διαφορετική ποιότητα κίνησης και ασφάλεια. Πως θα ήταν ο κόσμος που ζούμε αν περισσότεροι από εμάς αλληλεπιδρούσαμε με μια αυξημένη συνειδητότητα του τι συμβαίνει εντός μας και γύρω μας, αντί να λειτουργούμε σαν σε αυτόματο πιλότο; Εξηγώντας τη μέθοδο Feldenkrais
Η μέθοδος Feldenkrais είναι ένας τρόπος να εξερευνήσεις την κίνηση, την στάση και την αναπνοή, μέσω την πρακτικής και της επαφής, που χρησιμοποιείται απο χορευτές, ηθοποιούς, μουσικούς, αθλητές και ανθρώπους ζούν ή είναι σε διαδικασία ανάρρωσης και αποκατάστασης απο ενα φάσμα ασθενειών και τραυματισμών και όσους θέλουν να βελτιώσουν τον εαυτό τους. Οι όροι που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της μεθόδου όπως η συνειδητότητα, η ευαισθητοποίηση και η ενσωμάτωση δεν είναι εύκολες έννοιες. Αλλά σκεφτείτε το με αυτό τον τρόπο - για να λειτουργήσει ένα σύστημα στο βέλτιστο, χρειάζεται ένας μηχανισμός για να λαμβάνει ανατροφοδότηση σχετικά με τις επιδόσεις του, ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί και να βελτιωθεί. Θυμηθείτε πώς μάθατε να παίζετε ένα μουσικό όργανο ή να παίξετε ένα νέο άθλημα. Αναγνωρίσατε την ανατροφοδότηση για βελτίωση. Ακούσατε τους ήχους που κάνατε με το βιολί και ρυθμίσατε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε το τόξο ή που βάζετε τα δάχτυλά σας για να κάνετε έναν καλύτερο ήχο. Παρατηρήσατε τις αλλαγές- τον νέο δρόμο και συνεχίζατε να προσαρμόζετε και να ενσωματώσετε και κάπως συνεχίσατε τους κύκλους βελτίωσης. Εάν δεν το προσαρμόσατε τότε μάλλον έχετε κολλήσει σε μια συνήθεια ή ένα σχετικά σταθερό τρόπο ύπαρξης. Χρησιμοποιούμε τις αισθήσεις μας για ανατροφοδότηση (ήχος, όραση, αφή, θέση του σώματος και κίνησης ) για να μάθουμε νέες δεξιότητες ή να τελειοποιήσουμε και βελτιώσουμε άλλες που είχαμε απο πριν- μαθαίνουμε να εκτελούμε καλύτερα. Αντιλαμβανόμαστε τα αποτελέσματα του τι κάνουμε, δοκιμάζουμε νέους τρόπους, και μετά ενσωματώνουμε τους τρόπους που λειτουργούν καλύτερα. Αυτή η ικανότητα του να βγάζουμε νόημα απο τη αισθητηριακή ανατροφοδότηση σε όλο και περισσότερο εκλεπτυσμένους τρόπους είναι αυτό που κάνουν οι άνθρωποι στο Feldenkrais. Μπορείς να αντιληφτείς περισσότερο και έτσι η ποιότητα των κύκλων βελτίωσης γίνεται όλο και πιο ακριβής. Μπορείς να χρησιμοποιείς την βελτιωμένη ευαισθησία στην σωματική ανατροφοδότηση για να βελτιώσεις την εκτέλεση σε όλους τους τομείς. Στις παραστατικές τέχνες η συνειδητότητα του εαυτού είναι μεγάλης σημασίας- που είσαι στο χώρο, πως κινείσαι, πως παράγεις φωνή, κινητική γλώσσα πως να προσαρμόσεις το ρόλο, τον ήχο ή την κίνηση ανα πάσα στιγμή. Είναι αυτή η δυνατότητα να δώσουμε προσοχή στην λεπτή ανάδραση και την ανταπόκριση που κάνει τη διαφορά μεταξύ τέλειου βήματος ή αβίαστου συντονισμού και του «αρκετά καλά». Στα μαθήματα Feldenkrais, αυτή η ικανότητα παρατήρησης και αντίδρασης εφαρμόζεται συστηματικά. Προσεκτικά επεξεργασμένες ακολουθίες κινήσεων παρέχονται είτε σε μαθήματα είτε σε συνεδρίες ένα προς ένα. Εσείς ασκείτε την αντίληψη αυτών των λεπτών διακρίσεων της απόδοσής σας. Μαθαίνετε πώς να μαθαίνετε, ασκείτε τα θεμέλια της βελτίωσης. Ο Moshe Feldenkrais ήταν πολυμαθής- μηχανική, πολεμικές τέχνες, επιστήμη, ανάπτυξη παιδιών και είχε μια απίστευτη περιέργεια. Συνειδητοποίησε κατά τη διάρκεια της αποκαταστάσεώς του από τραυματισμούς ότι εάν προσέδιδε καλύτερη προσοχή σε αυτό που έκανε, θα μπορούσε να αποδώσει καλύτερα - και τα βασικά πράγματα που έπρεπε να προσέξουμε ήταν αυτές οι ιδέες για το πώς χρησιμοποιούσε τον εαυτό του- την ανίχνευση της προσπάθειας και στον αντίποδα την αίσθηση της ευκολίας, αναγνωρίζοντας τα σήματα και προσαρμόζοντας, δοκιμάζοντας τους καλύτερους τρόπους εκτέλεσης μιας κίνησης ή δράσης. Δίδαξε τον τότε πρωθυπουργό του Ισραήλ, τον David Ben-Gurion, να σταθεί στο κεφάλι του σε ηλικία 77 ετών. Ο Feldenkrais τελειοποίησε τη μέθοδο του πριν πεθάνει στα μέσα της δεκαετίας του '80. Η μέθοδος διδάσκεται τώρα σε πολλούς τομείς - από τις κλινικές υγείας και ευεξίας, μέχρι την άσκηση, το τσίρκο και τη φωνητική εκπαίδευση σε πολλές καλλιτεχνικές σχολές. Ο Feldenkrais δήλωσε ότι αυτό που ήθελε ήταν "ευέλικτα μυαλά, όχι ευλύγιστα σώματα". Ενδιαφέρονταν για τα μυαλά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ανατροφοδότηση για να βρουν ευέλικτα λύσεις, μυαλά που θα μπορούσαν να προχωρήσουν πέρα από τις αυτόματες, επαναλαμβανόμενες συνήθειες σκέψης, αίσθησης, αίσθησης και κίνησης. Τα μυαλά που θα μπορούσαν να προβληματιστούν, να βρουν νέους τρόπους και να αλλάξουν. Δημιουργικό μυαλό! Το Feldenkrais είναι από πολλές απόψεις ένα απλό μήνυμα που μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να τεθεί σε λειτουργία. Είναι η εύρεση της αντήχησης στις τρέχουσες αντιλήψεις για την ευαισθησία και την ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάξει (νευροπλαστικότητα) και θέτει αυτές τις ιδέες σε δράση. Τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου αυξάνονται, ιδιαίτερα σε τομείς όπου η συνειδητοποίηση του σώματος είναι πρωταρχικής σημασίας, όπως η ισορροπία και η επιδεξιότητα. Υπάρχουν επίσης στοιχεία για την εύρεση μεγαλύτερης άνεσης και ευκολίας για τους τραυματίες. |
Details
'η προσοχή είναι η πιο σπάνια και αγνή μορφή της γενναιοδωρίας'
|