Στο πρώτο μου μάθημα Feldenkrais, ξαπλώσαμε ανάσκελα με κλειστά μάτια και κινήσαμε τους βολβούς των ματιών μας από αριστερά προς τα δεξιά και πάλι πίσω. Κυλήσαμε το κεφάλι μας από τη μια πλευρά προς την άλλη καθώς τα μάτια μας ακολουθούσαν την κίνηση. Στη συνέχεια αλλάξαμε, κινώντας τα μάτια μας προς την αντίθετη κατεύθυνση από το κεφάλι μας.
Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια απλή ακολουθία. Είναι απατηλά προκλητική. Και συνεχίστηκε για μια ώρα, με παραλλαγές καθιστοί, με τα μάτια εναλλάξ ανοιχτά και κλειστά. Σαν μια προπόνηση του εγκεφάλου που περιλάμβανε το να παρακολουθούμε τους αντίχειρές μας καθώς τα λυγισμένα χέρια μας μετακινούνταν στο ύψος των ματιών από αριστερά προς τα δεξιά και πάλι πίσω. Αυτή η γυμναστική των ματιών υποτίθεται ότι θα με ανακούφιζε από τον πόνο στην πλάτη που με ταλαιπωρούσε χρόνια. Το αργό και διακριτικό ήταν πιο δύσκολο απ' ό,τι νόμιζα. Τα μάτια μου κουράστηκαν. Πώς έπρεπε όλη αυτή η αναταραχή κάτω από τα βλέφαρά μου να σταματήσει το δεξί μου ισχίο από την έξτρα περιστροφή όταν περπατάω και να ξεπαγώσει τον αριστερό μου ώμο και τον αυχένα μου; Είχα δοκιμάσει τη μέθοδο Feldenkrais μετά από προτροπή άλλων. O φίλος μου ο Jon μου είπε ότι είχε μειώσει τον πόνο στη μέση του. Μέχρι εκείνη τη στιγμή πάρα πολλοί χειροπρακτικοί, οστεοπαθητικοί, μαθήματα γιόγκα, γυμναστές, βελονιστές και ιβουπροφαίνη μέσα στα 30 χρόνια πόνου στην μέση, μου είχαν δώσει μόνο προσωρινή ανακούφιση στην καλύτερη περίπτωση ή μερικές φορές περισσότερο πόνο. Το Feldenkrais ακουγόταν υπερβολικά ανίσχυρο, με τις αργές και λεπτές κινήσεις του που υποτίθεται ότι θα επανεκπαίδευαν τον τρόπο με τον οποίο περπατούσα, καθόμουν ή κρατούσα τον εαυτό μου καθώς πληκτρολογούσα στον υπολογιστή μου. Είχα πείσει τον εαυτό μου ότι η διάγνωσή μου - οστεοαρθρίτιδα στον αυχένα μου, μια ήπια σκολίωση στο κάτω μέρος της πλάτης μου και μια γενετική ιδιαιτερότητα που κληρονόμησα από τον πατέρα μου (του οποίου η έντονα κυρτή σπονδυλική στήλη τον οδήγησε σε μια ζωή γεμάτη πόνο) δεν θα θεραπευόταν με άλλη μία προσέγγιση. Τελικά, είπα να το προσπαθήσω. Στο τέλος αυτού του πρώτου μαθήματος Feldenkrais, έμεινα έκπληκτη: Ένιωθα λίγο διαφορετική, πιο ανάλαφρη. Μπορούσα να στρίψω το λαιμό μου λίγο περισσότερο προς τα αριστερά. Ο δεξιός μου γοφός κινούνταν πιο ελεύθερα. Ωστόσο, αυτό δεν έβγαζε κανένα νόημα καθώς το μάθημα δεν περιελάμβανε καμία διάταση ισχίου. Όλες αυτές οι κινήσεις των ματιών, με τα βλέφαρά μου ανοιχτά και κλειστά, είχαν απελευθερώσει με κάποιο τρόπο το σώμα μου. Και αυτό, όπως αποδεικνύεται, ήταν το ζητούμενο. Οι κινήσεις των ματιών παίζουν ζωτικό ρόλο στο συντονισμό του σώματος, ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίο συστέλλονται οι μύες του αυχένα. Όπως γράφει ο Moshe Feldenkrais (1904-1984), ο ρωσικής καταγωγής φυσικός, μηχανικός και δάσκαλος του τζούντο που ανέπτυξε την τεχνική για να αντιμετωπίσει τον δικό του πόνο από έναν εξουθενωτικό τραυματισμό στο γόνατο, στο βιβλίο του "Awareness Through Movement", "Τα μάτια δεν είναι μόνο για να βλέπουν". Όπως η κίνηση των ώμων, των αστραγάλων, της λεκάνης ή των άκρων με συγκεκριμένους τρόπους, έτσι και η άσκηση των ματιών μπορεί να βελτιώσει την οργάνωση ολόκληρου του κορμού, γράφει. Όταν κινούνμαστε με τρόπους που δεν είναι συνηθισμένοι μας κάνουν να αντιλαμβάνεστε πώς ανταποκρίνονται άλλα μέρη του σώματός μας. Πολύ πριν η σύνδεση νου-σώματος γίνει μια δημοφιλής ιδέα για την υγεία, ο Feldenkrais μας πρότεινε τη δυνατότητα της τεχνικής του για να μας οδηγήσει μακριά από κακές σωματικές συνήθειες που προκαλούν ένταση και πόνο και να αποκαταστήσει την ικανότητα του σώματος για αποτελεσματική, ευέλικτη, συντονισμένη κίνηση. Ο εγκέφαλος, υποστήριξε, μπορεί να επανεκπαιδευτεί ώστε να αναδιοργανώσει τον τρόπο με τον οποίο κινούμε το σώμα μας, εξαλείφοντας τα περιττά και επιβλαβή πρότυπα. Για παράδειγμα, το Feldenkrais περιλαμβάνει αργές, μερικές φορές μικροσκοπικές κινήσεις των ώμων, του αυχένα, των γοφών, των ποδιών και των πλευρών. Αυτές οι κινήσεις μας βοηθούν να αντιληφθούμε τι αισθανόμαστε καλά και τι προκαλεί πόνο και ωθούν τον εγκέφαλο να δώσει στο σώμα μας νέα ανατροφοδότηση, οδηγώντας σε καλύτερο καταμερισμό της εργασίας μεταξύ των μυών μας. Τα περισσότερα από 1.000 μαθήματα που δημιούργησε ο Feldenkrais περιλαμβάνουν κινήσεις όπως το να σηκώνεσαι από καθιστή θέση χωρίς να ασκείς μεγάλη πίεση στα γόνατά σου- με το να κάθεσαι και στη συνέχεια να περιστρέφεις το πάνω μέρος του σώματος ώστε να μαλακώσει ο θώρακας για να βελτιώσεις τη στάση του σώματός σου- ή το να περπατάς έτσι ώστε να συμμετέχει η λεκάνη σου στο βάδισμα αντί για το κάτω μέρος της πλάτης σου. Αλλά πιο συχνά περιλαμβάνουν το να ξαπλώνεις ανάσκελα και να κινείς τη σπονδυλική σου στήλη και άλλα μέρη του σώματος με ήπιες ακολουθίες. Όπως συμβαίνει με πολλές "εναλλακτικές" και ψυχοσωματικές θεραπείες, δεν υπάρχουν πολλές έρευνες που να αξιολογούν την επίδραση της μεθόδου Feldenkrais. Μια ανάλυση του 2015 στο περιοδικό Journal of Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine ανέφερε ότι η μέθοδος έδειξε "ελπιδοφόρα στοιχεία" για τη βελτίωση της ισορροπίας και την ανακούφιση από τον πόνο, ιδίως για τους ηλικιωμένους. Μια ανασκόπηση του 2004 που εξέτασε κλινικές δοκιμές που αφορούσαν ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, προβλήματα στον αυχένα/ ώμο και χρόνιο πόνο στην πλάτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι "τα στοιχεία για [το Feldenkrais] είναι ενθαρρυντικά. Οι γιατροί που ειδικεύονται στην εναλλακτική ιατρική λένε ότι υπάρχει λόγος που το Feldenkrais λειτουργεί για ορισμένους ανθρώπους με πόνο. "Μάθαμε ότι υπάρχει ουσιαστική σύνδεση μεταξύ αυτού που συμβαίνει στη μέση και του κεντρικού νευρικού συστήματος", λέει ο Robert Saper, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και ερευνητής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας σε μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις για τον χρόνιο πόνο στην πλάτη. "Όταν κάνουμε μια τέτοια πρακτική, μπορούν να συμβούν αλλαγές στον εγκέφαλο που διαμορφώνουν την αντίληψη του πόνου προς μια ευνοϊκή κατεύθυνση". Το Feldenkrais δεν εξάλειψε τις χρόνιες ενοχλήσεις μου στον αυχένα και την πλάτη, αλλά με βοήθησε να τις διαχειριστώ. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά είναι η αυτοπεποίθηση που μου έδωσε ότι μπορώ να ξεμπερδέψω μόνη μου από μια αναποδιά χωρίς να μετράω τις μέρες μέχρι κάποιος να έρεθει για να ευθυγραμμίσει τους σπονδύλους μου. Έτσι, κάθε Κυριακή πρωί, κάνω Feldenkrais καθώς η δασκάλα μας υπενθυμίζει μάντρα όπως "Αν αισθάνεσαι διαφορές μεταξύ της αριστερής και της δεξιάς σου πλευράς, ήδη συμβαίνουν αλλαγές". Το στούντιό της δασκάλας μου στη Ουάσινγκτον γεμίζει κατά καιρούς με διπλωμάτες, αθλητές και μουσικούς, συνταξιούχους, παιδιά με ειδικές ανάγκες και ενήλικες με νευροκινητικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Πάρκινσον, και ασθενείς εγκεφαλικού επεισοδίου με κινητικά προβλήματα. Όλη αυτή η ελάχιστη προσπάθεια είναι πιο δύσκολη απ' ό,τι φαίνεται - ιδιαίτερα για ανθρώπους σαν εμένα που τείνουν να ανθίζουν μέσα στο άγχος αν και στη συνέχεια καταρρέουν από αυτό. Ο Feldenkrais προσπαθεί να μας επαναφέρει στις συνθήκες που βιώνουν τα μωρά όταν μαθαίνουν να κινούνται. Έχω περάσει ολόκληρα μαθήματα ξαπλωμένη στο πάτωμα κρατώντας το μεγάλο μου δάχτυλο, σηκώνοντας απαλά το κεφάλι και το πόδι μου για να επανασυνδέσω αυτές τις αρχέγονες κινήσεις. Το γιατί εγώ πονάω και άλλοι με πιο στραβή πλάτη δεν πονάνε είναι ακόμα ένα μυστήριο. "Η αναίρεση των μοτίβων συχνά σημαίνει να λες στο σώμα να προσπαθεί να μην προσπαθεί, να κάνει λιγότερα ώστε να μπορείς να νιώθεις περισσότερα", λέει η δασκάλα μου Kresge, που ανακάλυψε το Feldenkrais στα τέλη της δεκαετίας του 1980 για να απελευθερώσει τη φωνή της στο τραγούδι. Εγώ ακόμα αναιρώ τα δικά μου μοτίβα.
0 Comments
Εξερεύνησε την ελαστικότητα της κίνησης.
Συχνά όταν κάποιος μαθητής βρίσκει έναν καλά οργανωμένο τρόπο να κινεί πχ. το χέρι του, και αισθάνεται ότι γίνεται πιο εύκολη η κίνηση λέει, «Νιώθω τόσο χαλαρός». Στην πραγματικότητα όμως είναι σε μια κατάσταση κάθε άλλο παρά χαλαρή- είναι μια κατάσταση δραστήρια, δυνατή και στοχευμένη. Ο Feldenkrais είπε ότι οποιαδήποτε πραγματικά αποτελεσματική κίνηση θα γίνει αντιληπτή ως αβίαστη και στη μέθοδό του καλλιέργησε έναν καλά οργανωμένο σκελετό για να διευκολύνει αυτή την ευκολία και αποτελεσματικότητα. Διέκρινε τις «παρασιτικές συσπάσεις» την ένταση δηλαδή που συχνά παρεμποδίζει την κίνηση ή τις συσπάσεις που παράγουν κινητική ενέργεια. Αλλά υπάρχει μια άλλη κρίσιμη μορφή μυϊκής δραστηριότητας που παίζει σημαντικό ρόλο στην κίνηση - η ελαστική ενεργοποίηση. Ένας μυς μπορεί να συστέλλεται για να δημιουργήσει κίνηση, αλλά μπορεί επίσης να τεντωθεί ενώ συστέλλεται, να φορτίζεται ελαστικά - και όταν αυτή η αποθηκευμένη ενέργεια απελευθερώνεται, ο σκελετός κινείται ελαστικά. Σκεφτείτε τη διαφορά μεταξύ ενός αργού τζόκινγκ και ενός σπριντ: στην πρώτη περίπτωση, οι μύες της γάμπας συστέλλονται κυρίως για να σας εκτοξεύουν προς τα εμπρός ενώ στη δεύτερη, φορτώνουν ελαστικά και μετά απελευθερώνονται για να σας ανοίξουν προς τα εμπρός. Biotensegrity- βιοτάση είναι ο ανατομικός όρος για το παραπάνω διαφορά. Την βιοτάση την συναντάμε σε (βιολογικούς) οργανισμούς όταν η δομική ακεραιότητα προέρχεται από την εφελκυστική, και όχι από τη στατική, αντοχή. Ο όρος επινοήθηκε από τον Dr. Steven Levin, έναν ορθοπεδικό χειρουργό που δεν ήταν ικανοποιημένος με το μοντέλο της ανθρώπινης σπονδυλικής στήλης ως μιας «στοίβας από τούβλα». Όταν είδε έργα του γλύπτη Kenneth Snelson, στα οποία οι λεπτές αντηρίδες ήταν διατεταγμένες χωρίς κανένα από τα στηρίγματα να ακουμπούν αλλά συγκρατούνταν μεταξύ τους με σύρματα - ο Levin σκέφτηκε οτι αυτό είναι το μοντέλο για τον άνθρωπο σώμα. Αυτό το σύντομο video δείχνει μερικές από τις συναρπαστικές ιδιότητες τέτοιων δομών. Κι εδώ είναι ενα video για την κίνηση στην λεκάνη. Η διάσταση της βιοτάσης στην ανθρώπινη κίνηση μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί η χαλάρωση μπορεί να είναι τόσο επιζήμια. Η υπερβολική κατάρρευση εμποδίζει την ομοιόμορφη κατανομή των κινητικών δυνάμεων σε ολόκληρο το σύστημα. Το να μπορείς να διακρίνεις ανάμεσα στη χαλάρωση και στην ελαστικότητα είναι σημαντική για την υγιή κίνηση και την απόδοσή σου. Το ζωντανό σώμα
Η ελληνική λέξη soma σημαίνει «ζωντανό σώμα». Το 1976 ο Thomas Hanna, ένας από τους πρώτους Αμερικανούς μαθητές του Moshe Feldenkrais, το επαναπροσδιόρισε ως «το σώμα που βιώνεται από μέσα» και ανέπτυξε τα Somatics, τη μελέτη του ανθρώπινου όντος όπως βιώνεται από τον εαυτό του από μέσα. Ο όρος πλέον εφαρμόζεται σε διάφορους τομείς που ασχολούνται με την ανθρώπινη κίνηση όπως και τα Piano somatics. Οι μεγάλοι ερμηνευτές δεν παίζουν όπως τους έμαθαν. Ο Alan Fraser δημιούργησε τη μέθοδο Piano Somatics στο Μόντρεαλ, όπου στα τέλη της δεκαετίας του 1980 ο δάσκαλός του, Phil Cohen ίδρυσε το Concordia University Leonardo Project για να μελετήσει εξαιρετικές επιδόσεις στη μουσική, το θέατρο και τον χορό. Ανακάλυψε έναν κοινό παρονομαστή που ενώνει τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες: δεν παίζουν όπως τους έμαθαν. Η τεχνική ενός σπουδαίου ερμηνευτή ξεπερνά τις προσεγγίσεις της τυπικής παιδαγωγικής και μπορεί ακόμη και να τις αντιταχθεί ριζικά. Διαπίστωσε επίσης ότι οι ιδιότητες της εξαιρετικής ερμηνείας και απόδοσης μπορούν να αναλυθούν, να κωδικοποιηθούν και να διδαχθούν. Το έργο ζωής του Phil Cohen ήταν να καλλιεργήσει αυτό το «κάτι περισσότερο» που χρειαζόταν για να φτάσει ο καλλιτέχνης στην υπέρβαση πέρα από την τυπική παιδαγωγική εκπαίδευση που είναι μια απαραίτητη προετοιμασία. Ο υπερβατικός καλλιτέχνης χρησιμοποιεί το σώμα του διαφορετικά: μια πιο διακριτική και πιο σύνθετη σχέση του με τον φυσικό του εαυτό προωθεί μια βαθύτερη έκφραση της καλλιτεχνικής του ψυχής. Επιστροφή στο σώμα λοιπόν, έτσι όπως και στη Μέθοδο Feldenkrais νευροκινητικής επανεκπαίδευσης, την οποία μελέτησε σε βάθος και ο Fraser. Ο Moshe Feldenkrais λάτρευε τις ριζοσπαστικές ιδέες – αλλά η φαινομενικά περίεργη αντίληψή του ότι «το πιο σίγουρο μονοπάτι προς την ψυχή ήταν μέσα από τον σκελετό» έχει πραγματικά νόημα: η απελευθέρωση του σώματος από την ένταση επιτρέπει στον σκελετό να έρθει σε πιο καθαρή κιναισθητική εστίαση – η αίσθηση του εαυτού βελτιώνεται. Και με βελτιωμένη εργονομία και στήριξη από το σκελετό, ο εγκέφαλος μειώνει τον συνολικό μυϊκό τόνο, διευκολύνοντας την κίνηση – με καλύτερη χρήση του εαυτού και πιο αποτελεσματική κίνηση όταν παίζει πιάνο. Η εφαρμογή της σκέψης της μεθόδου Feldenkrais στην τεχνική του πιάνου είναι μοναδική. Όταν επιστρέφουμε στην έμφυτη δομή και λειτουργία του σώματος, έχουμε πρόσβαση στην καλύτερη από όλες τις σχολές τεχνικής πιάνου - δακτυλική δράση, βάρος χεριού, πίεση, χαλάρωση κλπ. που ενσωματώνει και τελικά αναζωογονεί τις παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας πιάνου. Η ποιότητα της υπέρβασης στην ερμηνεία του πιάνου είναι μια αβίαστη, ελεύθερη τεχνική που επιτρέπει στον πιανίστα να μεταφέρει το νόημα της μουσικής χωρίς να μπαίνει τίποτα ανάμεσα στην πρόθεσή του και σε αυτό που ακούγεται. Μέσα από τη μέθοδο Feldenkrais ο μαθητής βιώνει πώς η ευθυγράμμιση του σκελετού μπορεί να ελαχιστοποιήσει τη μυϊκή «εργασία». Και μέσα από την κιναισθητική του αντίληψη, το σώμα λειτουργεί πιο ομαλά “σαν να επιπλέεις καθώς σμιλεύεις τον ήχο με ευκολία”. Αποκαλύπτονται συνήθειες που τον περιορίζουν αλλά και τρόποι να απελευθερωθεί από αυτές, γιατί όσο παράδοξο κι αν είναι, νιώθουμε άνετα με ό,τι είναι οικείο και δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε το άγνωστο, αντιστεκόμαστε στην αλλάγή. Επιστροφή στο σώμα λοιπόν. Με εμπνέουν οι δάσκαλοι του Feldenkrais που είναι ήδη 80 χρονών. Συνεχίζουν να βελτιώνουν τις κινητικές τους συνήθειες ακόμα και όπως μεγαλώνουν - ενώ οι άλλοι στην ηλικία τους μειώνουν την κινητικότητά τους.
Πριν από μερικά χρόνια, ένας 80χρονος δάσκαλος έπεσε από το ποδήλατό του και έσπασε το ισχίο του. Ζήτησε από τους γιατρούς να μην προχωρήσουν άμεσα σε χειρουργική επέμβαση αλλά να του επιτρέψουν να το δουλέψει μόνος του για ένα μήνα, για να δει αν θα μπορούσε να βελτιωθεί αλλιώς. Με ήπιες κινήσεις, περιέργεια και συνεχή εξερεύνηση ήταν σε θέση να αποφύγει τη χειρουργική επέμβαση τελείως και το ισχίο του να ανακτήσει τη λειτούργικότητά του. Μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του μέσα απο τα μαθήματα Feldenkrais είχε μάθει πώς να δουλεύει με τον εαυτό του με έναν τόσο αποτελεσματικό τρόπο! Κι όπως έγραψε η Ruthy Alon: "Η βελτίωση συγκεκριμένων κινήσεων μέσα απο αυτή την διαδικασία μάθησης γίνεται απλώς ένα επιπλέον μπόνους, το πραγματικό κέρδος είναι ότι η ζωή σας παίρνει μια νέα, θετική κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει ότι καθώς περνούν οι ημέρες και ο κάθε χρόνος εσείς μπορείτε να εκτελέσετε με ολοένα και καλύτερους τρόπους κάθε δράση - πιο αποτελεσματικά, με μεγαλύτερη ακρίβεια και εργονομικά - υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχετε παραιτηθεί από την αποφασιστικότητά σας να εξερευνήσετε και αναζητήσετε αυτές τις ιδιότητες». Μόλις μάθετε πώς να μαθαίνετε από τη δική σας κίνηση, μπορείτε να συνεχίσετε να προσφέρετε στον εαυτό σας όλο και πιο εκλεπτυσμένες ποιότητες κίνησης, ακόμα και καθώς μεγαλώνετε- αρκεί να διατηρήσετε το ενδιαφέρον σας να το κάνετε! Κι αυτό είναι χρήσιμο! Συνολικά, όσο πιο έντονη είναι η φυσική διέγερση που έχουμε, τόσο μικρότερη είναι η ευαισθησία. Φανταστείτε την αίσθηση όταν κάποιος χαιδέψει την κοιλιά σας ελαφρά με ένα φτερό και συγκρίνετε τη με την αίσθηση των 5 κιλών πάνω στην κοιλιά σας. Ένα μικρότερο ερέθισμα = πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία. Και γιατί να θέλει κανείς να νιώθει περισσότερες λεπτομέρειες στην αίσθηση του; Εκτός από το γεγονός ότι όταν νιώθουμε περισσότερο μας βοηθά να νιώθουμε πιο ζωντανοί, ο ‘έξυπνος’ αισθητηριακός κινητικός φλοιός του εγκεφάλου μας ‘παίρνει’ αυτές τις πληροφορίες έτσι ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τις αποφάσεις μας. Παραθέτω μια προσωπική ιστορία: Στα μαθήματα Feldenkrais άρχισα να κινούμαι με το 10% της προσπάθειας που έβαζα στην πρακτική μου της γιόγκα. Κι έτσι ανακάλυψα ότι δεν είχα "κακή πλάτη" ή "ασταθείς αρθρώσεις" αλλά ότι απλά είχα τη συνήθεια να κινούμαι με ένα τρόπο που τραυμάτισε την πλάτη μου κάθε φορά που το έκανα. Όταν κατανόησα τι κάνω σε σωματικό επίπεδο και είδα οτι μπορώ να κάνω διαφορετικές επιλογές στον τρόπο που κινούμαι, σταμάτησαν και οι φοβεροί πόνοι στην πλάτη που είχα για χρόνια. Η επιβράδυνση και η μείωση της προσπάθειας μου επιτρέπουν να αισθάνομαι περισσότερο πια, έτσι ώστε να μπορώ να ανανεώνω τις κινητικές μου συνήθειες και να κάνω πιο ευφυείς επιλογές. Αυτό κι αν είναι ενδυνάμωση! Ανανεώστε και ενημερώστε τις συνήθειες σας. Οι συνήθειες είναι χρήσιμες. Και επικίνδυνες. Οι συνήθειες μας επιτρέπουν να μην πρέπει να σκεφτόμαστε κάθε φορά πως να βουρτσίζουμε τα δόντια μας ή πως να φοράμε τα παντελόνια μας. Μας επιτρέπουν επίσης να μην το σκεφτόμαστε και να μπορούμε να τρώμε ένα τεράστιο παγωτό ή να πίνουμε 4 ποτήρια κρασί πριν κοιμηθούμε - απλά επειδή αυτό είναι που κάνουμε συνήθως. Στα μαθήματα Feldenkrais (ευαισθητοποίησης μέσω της κίνησης) διερευνούμε ανοίκειες δράσειες και κινήσεις. Εχει πλάκα και είναι ασυνήθιστο. Δοκιμάστε να περάσετε μια μέρα ανοίγοντας τις πόρτες με το άλλο χέρι. Όταν φτάνετε μπροστά σε σκάλες παρατηρήστε με ποιο πόδι πατάτε πάντα το πρώτο σκαλοπάτι. Τι συμβαίνει εάν χρησιμοποιείτε το άλλο; Βούρτσισμα των δοντιών με το άλλο χέρι; Είναι καλό για τον εγκέφαλό σας! Τι συμβαίνει αν τελικά δεν είναι εγγενώς κακή για σας καμία στάση ή κίνηση, αλλά είναι ο καταναγκασμός της συνήθειας που μπορεί να είναι επιβλαβής; Όπως είπε ο Moshe Feldenkrais, "Γιατί θα θέλατε να φτάσετε στο "σωστό "; Δεν μπορείτε να βελτιωθείτε "σωστά". Αν είστε ‘παρόντες’ στο σώμα σας- με περίεργια και αφοσίωση μπορείτε να συνεχίσετε να βελτιώνετε την κίνησή σας για όσο ζείτε. Αυτό το είδος της περιέργειας και δημιουργικότητας δεν μπορεί παρά να ξεπεράσει τα όρια του μαθήματος και να εξαπλωθεί στην επαγγελματική σας ζωή, στις σχέσεις σας, στη διάθεσή σας και στους τρόπους άσκησής σας. Μάθετε να επιβραδύνετε. Δοξάστε τη βραδύτητα! Οι χρόνοι της καθημέρινότητας είναι πολύ γρήγοροι, επείγοντες, πιεστικοί. Πρέπει να επιβραδύνουμε. Πρέπει να επιβραδυνθούμε. "Γιατί; Γιατι όταν πάμε με την συνηθισμένη μας ταχύτητα, μπορούμε να κάνουμε ό, τι γνωρίζουμε ήδη- και αυτό ισχύει σε νευρο-μυϊκό, προσωπικό και πολιτισμικό επίπεδο. Όταν επιβραδύνουμε υπάρχει μια ευκαιρία να προκύψει κάτι καινούριο και πρωτοφανές (και ίσως πολύ πιο σοφό). Όταν επιβραδύνουμε, κινούμαστε με μια ταχύτητα όπου μπορούμε να εξελιχθούμε κι όχι απλά να αποδίδουμε κάτω απο αναμενόμενα πρότυπα συμπεριφοράς. Όταν επιβραδύνετε θα βρεθείτε να ανακαλύπτετε αυτές τις αισθήσεις που είστε απασχολημένοι να αποφεύγετε όλη την ημέρα. Αυτό μπορεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία αλλά και αξιόλογη. Επίσης όλα τα καλά πράγματα τα βιώνουμε σε μια άλλη ταχύτητα ζωής. Απολαύστε το χρόνο πίνοντας ένα τέλειο καφέ. Συναντώντας ένα καλό φίλο. Τραγουδώντας το αγαπημένο σας τραγούδι πολύ δυνατά στο ντους. Αγκαλιάζοντας έναν αγαπημένο σας. Η συμμετοχή σε σωματικές πρακτικές όπως τα μαθήματα Feldenkrais μπορεί να μας βοηθήσει να ξαναρυθμίσουμε την πραγματική ταχύτητα της ζωής, να νιώσουμε τον πλούτο των αισθήσεων, της υφής, της θερμοκρασίας, των αποχρώσεων και της λαμπερής ομορφιάς της πραγματικής ζωής, παρόντες στη στιγμή, στην ενσωματωμένη εμπειρία μας. Φανταστείτε έναν ενεργειακό ελεγκτή να έρχεται στο σπίτι σας για να εξετάσει την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της χρήσης ενέργειας του σπιτιού σας. Το παλιό ψυγείο, οι χωρίς μόνωση σωλήνες ζεστού νερού, τα παλιά παράθυρά σας - ίσως χάνουν πολύ ενέργεια. Αφού το ξέρετε, μπορείτε να κάνετε πιο έξυπνες επιλογές. Η μέθοδος Feldenkrais σας καλεί να κάνετε έναν παρόμοιο ενεργειακό έλεγχο με τις συνήθειες σας στη κίνηση και μετακίνησή σας. Δουλεύετε πιο σκληρά από όσο χρειάζεται; Σφίγγετε τους ώμους και το σαγόνι σας για να "βοηθήσετε" όταν κάνετε μια κίνηση; να εξαλείψετεις του γονάτου σαςι εν κκρΠερπατάτε με έναν τρόπο που φθείρει τις αρθρώσεις του γονάτου σας; Μέσα απο τα μαθήματα μαθαίνεις να αφαιρείς αυτό που ο Moshe Feldenkrais ονόμασε "παρασιτικές ενέργειες". Έτσι η κίνηση και η ζωή σας γίνονται πιο συνεπείς. Αντί να δουλεύετε εναντίον σας, πραγματοποιείτε τις προθέσεις σας με έναν πιο βιώσιμο τρόπο. Και οι αρθρώσεις σας θα διαρκούν περισσότερο. Γίνετε αυθεντικά ευφυείς. μεταφρασμένο απόσπασμα απο το άρθρο της Erin Geesaman Rabke (Guild Certified Feldenkrais Practitioner & Embodied Life Teacher) Τι είναι η η μέθοδος σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais® ?
Η μέθοδος σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais® είναι μια πρακτική, μια διαδικασία ένα σύστημα αυτο-βελτίωσης. Είναι μια μορφή σωματικής εκπαίδευσης, δηλαδή χρησιμοποιεί την κίνηση και συνειδητοποίηση των αισθήσεων του σώματός σας σε πραγματικό χρόνο για να σας καθοδηγήσει προς τις θετικές αλλαγές που αναζητάτε. Η μέθοδος Feldenkrais δεν είναι πρόγραμμα θεραπείας, προσαρμογής ή άσκησης. Αντ 'αυτού, βασίζεται σε δεκαετίες έρευνας στη φυσική, τη νευροεπιστήμη, τη βιομηχανική, τη θεωρία της μάθησης και την ανθρώπινη ανάπτυξη για να σας δώσει τα εργαλεία για να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Τι μπορεί να προσφέρει σε μένα? Η μέθοδος σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais® προσφέρει πολλά οφέλη σε ενα ευρύ φάσμα τόσο όσο και οι μαθητές της. Αν αναζητάτε ανακούφιση από τον πόνο, αντιμετωπίζετε νευρολογικές ασθένειες ή αν ψάχνετε την επέκταση των ικανοτήτων σας, των δεξιοτήτων σας και την ενίσχυση της δημιουργικότητας σας. Πως δουλεύει η μέθοδος? Η συνείδηση και η προσοχή που δίνετε στο σώμα σας διεγείρει τον εγκέφαλο να δημιουργήσει νέες νευρικές οδούς που επιτρέπουν τη βέλτιστη διαμόρφωση και λειτουργία των κινήσεων. Αυτή η δραστηριότητα του εγκεφάλου ονομάζεται "νευροπλαστικότητα". Η νευροπλαστικότητα είναι αυτή που επιτρέπει σε κάθε μάθηση να πραγματοποιηθεί. Καθώς μαθαίνετε καλύτερους τρόπους κίνησης, βελτιώνεται η ισορροπία, η αναπνοή, ο συντονισμός, η ευελιξία, επίγνωση και οι επιλογές σας. Απο που πήρε το όνομά της? Η μέθοδος Feldenkrais® αναπτύχθηκε μέσα απο χρόνια έρευνας από τον Dr. Moshe Feldenkrais. Ήταν επιστήμονας και αθλητής, καθώς και ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους που κέρδισε μια μαύρη ζώνη στο τζούντο. Εφάρμοσε την αυστηρή επιστημονική του προσέγγιση στη μελέτη της κίνησης, προκειμένου να διερευνήσει πώς μαθαίνουμε και πώς να βελτιώνουμε τη ζωή μας. Πως συνδέεται η νευροπλαστικότητα με την μέθοδο Feldenkrais? Η νευροπλαστικότητα είναι η ικανότητα του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος να ανανεώνεται και να αναπτύσσονται νέες συνδέσεις. Αν και αυτή η ικανότητα είναι μεγαλύτερη στα παιδιά, οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει ότι η νευροπλαστικότητα συνεχίζει να λειτουργεί και στους ενήλικες. Κατα τον συγγραφέα Dr. Norman Doidge η νευροπλαστικότητα αντιπροσωπεύει "τη σημαντικότερη αλλαγή στις απόψεις μας για τον εγκέφαλο από τότε που αρχικά σκιαγραφήσαμε τη βασική ανατομία του." Γνωρίζουμε ότι η νευροπλαστικότητα διεγείρεται μέσω της κατευθυνόμενης προσοχής σε μια ευρεία γκάμα απαλών και ασυνήθιστων κινήσεων ακριβώς όπως στην μέθοδο σωματικής εκπαίδευσης Feldenkrais Method® που βοηθά ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να διερευνήσουν το νευροπλαστικό δυναμικό τους. Είναι δύκολα ή εξαντλητικά τα μαθήματα? Όχι. Τα μαθήματα Awareness Through Movement®, τα οποία διδάσκονται ομαδικά όπως και τα μαθήματα Functional Integration®, τα οποία διδάσκονται ως ατομικές συνεδρίες χρησιμοποιούν αργές, απαλές κινήσεις που μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε σε οποιοδήποτε επίπεδο. Πονάω και έχω σοβαρούς κινητικούς περιορισμούς, μπορώ να κάνω μαθήματα, παρόλα αυτά? Απολύτως. Το θαυμάσιο πράγμα για τη μέθοδο Feldenkrais Method® είναι ότι πρόκειται για τη διερεύνηση στρατηγικών μάθησης. Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στο πλάι, μπορείτε να δουλέψετε με την άλλη πλευρά. Εάν δεν μπορείτε να ξαπλώσετε, μπορείτε να καθίσετε. Ακόμη και χωρίς να κινηθείτε καθόλου, δουλεύοντας με τη φαντασία σας δημιουργείτε νέους νευρωνικούς συνδέσμους που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής σας. Αισθάνομαι πολύ καλά και νιώθω οτι λειτουργώ στο μάξιμουμ των ικανοτήτων μου, τι μπορεί να μου προσφέρει εμένα η μέθοδος αυτή? Υπάρχει πάντα περιθώριο βελτίωσης. Μπορείτε να μάθετε να κάνετε αυτό που κάνετε ήδη καλά, πιο εύκολα, με λιγότερη προσπάθεια, έτσι ώστε σας μένει ενέργεια που μπορεί να σας πάει ακόμα πιο μακριά. Πολλοί από τους υποστηρικτές του Feldenkrais είναι επαγγελματίες που προσπαθούν να είναι οι καλύτεροι όπως οι Yehudi Menuhin, Martina Navratilova, η Dame Judi Dench, και πολλοί άλλοι. Οι δρομείς πηγαίνουν μακρύτερα και οι καλλιτέχνες μπορούν να χορέψουν ή να παίξουν καλύτερα και με περισσότερη αντοχή. Σε τι διαφέρει απο ένα μασάζ? Το μασάζ εστιάζει στους χειρισμούς μαλακού ιστού. Οι θεραπευτές μασάζ δουλεύουν τους μυς και το μαλακό ιστό. Η μέθοδος Feldenkrais® είναι μια προσέγγιση που επιδιώκει την αλλαγή μεσα απο τη δουλειά με το νευρικό σας σύστημα. Ο εγκέφαλός σας κατευθύνει το νευρικό σύστημα και είναι υπεύθυνος για τα μοτίβα κίνησης σας, οπότε αν θέλετε να αλλάξετε τις κινήσεις σας, πρέπει να αλλάξετε κυριολεκτικά το μυαλό σας. Καθώς σχηματίζονται νέοι νευρικοί δρόμοι στον εγκέφαλό σας, μπορείτε να ρυθμίσετε και να συντονίσετε με ασφάλεια τις κινήσεις σας, οργανώνοντας τον εαυτό σας για αποτελεσματική δράση στον κόσμο. Σε τι διαφέρει απο τη γιόγκα? Σε αντίθεση με τη γιόγκα, η μέθοδος Feldenkrais® δεν απαιτεί να είστε ευέλικτοι, ούτε να περιλαμβάνει τέντωματα ή κρατήσεις θέσεων. Αντί να επαναλαμβάνετε και να κρατάτε το σύνολο κάποιων θέσεων όπως στη γιόγκα, σε μια τάξη Feldenkrais®, εξερευνούμε απαλές και καινοτόμες κινήσεις καθώς μαθαίνετε να γνωρίζετε συνήθειες που μπορεί να σας προκαλούν δυσκολίες στην κίνηση, αναποτελεσματικότητα ή πόνο. Πολλοί λάτρεις της γιόγκα εξερευνούν τη μέθοδο Feldenkrais ως τρόπο να επιτύχουν στάσεις που τους είχαν ξεφύγει προηγουμένως ή που τους προκαλούσαν δυσκολία ή δυσφορία. Σε τι διαφέρει απο το tai chi? Σε αντίθεση με τo tai chi και τα περισσότερα μαθήματα πολεμικών τεχνών, η μέθοδος Feldenkrais® δεν απαιτεί καμία πρακτική ή εντατική εκπαίδευση για να αποκομίσετε τα οφέλη της. Δεν υπάρχουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις και δεν απαιτείται φυσική προετοιμασία. Πως εκπαιδεύονται οι δάσκαλοι της μεθόδου, Feldenkrais practitioners? Αφού ολοκληρώσουν επιτυχώς 4 χρόνια σπουδών, οι πτυχιούχοι παίρνουν την πιστοποίηση από τo European Accreditation Board (EuroTAB) το οποίο αναγνωρίζεται απο τα Feldenkrais Associations σε όλο τον κόσμο και το International Feldenkrais Federation IFF και διατηρούν αυτή την πιστοποίηση συνεχίζοντας την εκπαίδευση και επαγγελματική πρακτική τους. Νευροπλαστικότητα και μέθοδος Feldenkrais®
Απο την Eileen Bach-y-Rita, GCFP Ο εγκέφαλος μας αγαπά να μαθαίνει: αναπτύσσεται καθώς αποκτά νέες δεξιότητες όπως η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, ενός νέου χορού ή μιας νέας γλώσσας. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται επίσης όταν εστιάζει εσωτερικά, όπως στον διαλογισμό ή σε ένα μάθημα Feldenkrais® -Awareness Through Movement®. Για να μάθεις οτιδήποτε, πρέπει να εστιάσεις και να δώσεις προσοχή σε ό,τι είναι αυτό που κάνεις. Πρέπει να κινηθείς αργά, με πρόθεση και να σκεφτείς τι κάνεις- ειδικά όταν μαθαίνεις μια νέα κίνηση. Η εστίαση και η εξάσκηση αναγκάζουν τον εγκέφαλο να μεταμορφωθεί, να αναπτύξει νέες συνδέσεις μεταξύ δισεκατομμυρίων κυττάρων και να δημιουργήσει νέους κινητικούς και αισθητηριακούς κινητικούς χάρτες για κάθε νέα δραστηριότητα. Ακόμη και όταν φαντάζεσαι την κίνηση στο μυαλό σου, εστιάζοντας με λεπτομέρεια στην δράση, αποδεδειγμένα επέρχονται αλλαγές στον εγκέφαλο (μετρήσιμες). Η ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάξει ονομάζεται «νευροπλαστικότητα»: επιτρέπει στα εγκεφαλικά κύτταρα και νεύρα να αλλάζουν όψη και λειτουργία, να αναπτυχθούν, να συρρικνωθούν, να συνδεθούν, να αποσυνδεθούν και να συνδεθούν μεταξύ τους με εντελώς νέους τρόπους, να χρησιμοποιούν διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου για νέες λειτουργίες και να είναι εύπλαστα και προσβάσιμα σε νέες ανάγκες, όπως προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Ο εγκέφαλος λοιπον εχει την ικανότητα αυτής της εκπληκτικής αναδιοργάνωσης ενώ επίσης παράγει και νέους νευρώνες καθ’ όλη τη ζωή μας. Μέχρι το 1998 η επιστήμη θεωρούσε ότι γεννιόμαστε με δισεκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα τα οποία σταδιακά πεθαίνουν, χωρίς να γεννηθούν ποτέ νέα κύτταρα. Στην πραγματικότητα γεννιόμαστε και πεθαίνουμε με εκατομμύρια αχρησιμοποίητα, μη μορφοποιημένα στελεχιαία κύτταρα (stem cells) στον εγκέφαλό μας. Η δυνατότητα των κυττάρων αυτών να δημιουργούν νέους νευρώνες, υπάρχει καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής μας, διευρύνοντας τις δυνατότητες στους τομείς της υγείας και της αποκατάστασης από τραυματισμούς και ασθένειες. Δύο επιστήμονες, από πολύ διαφορετικούς τομείς, πίστευαν ότι ο εγκέφαλος ήταν πιο ικανός από όσο θεωρούσαν άλλοι στην εποχή τους. Ο πρώτος ήταν ο Moshe Feldenkrais, D.Sc (1904-1984), μηχανικός, φυσικός και δάσκαλος τζούντο, ο οποίος μετά από σοβαρό τραυματισμό στα γόνατα, στη δεκαετία του 1940, επανεκπαίδευσε τον εαυτό του να περπατάει. Μέσω της δικής του διερευνητικής διαδικασίας μάθησης, δημιούργησε ένα εργονομικό σύστημα εστιασμένης προσοχής και μοναδικών κινήσεων που βοήθησε χιλιάδες άτομα να ξεπεράσουν ατυχήματα, ασθένειες και αναπηρίες. Δεν θα είχε πετύχει τίποτε απο όλα αυτά εάν ο εγκέφαλος δεν είχε νευροπλαστικότητα. Οι ‘νέες’ κινήσεις του Feldenkrais ήταν διαδοχικές, μια ιδιότητα που έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει την πλαστικότητα στον εγκέφαλο. Απαιτούσαν προσοχή (η οποία έχει επίσης αποδειχθεί ότι αλλάζει τον εγκέφαλο) και στηρίζονταν στις περίπλοκες στρατηγικές της κινητικής μας ανάπτυξης (από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των δέκα ετών) οι οποίες οδηγούν τον εγκέφαλο σε υψηλότερα επίπεδα οργάνωσης και ικανότητας. Ο Moshe αντιλήφθηκε αυτήν την πλαστικότητα του εγκεφάλου μέσα από την κοινή λογική, τις γνώσεις του στους τομείς της υγείας και των επιστημών και τις παρατηρήσεις του για βρέφη και μικρά παιδιά καθώς μαθαίνουν να κινούνται. Αργότερα συναντήθηκε με έναν άλλο επιστήμονα, τον Paul Bach-y-Rita, Ph.D, MD (1934-2006), νευρο-φυσιολόγο, που ήταν επίσης πεπεισμένος για τις πλαστικές ιδιότητες του εγκεφάλου πολύ πριν αυτό αποδειχτεί. Ο Paul "... ήταν από πολλές απόψεις ο πατέρας της ιδέας της νευροπλαστικότητας". Μετά την αποκατάσταση του πατέρα του μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ο Paul αποφάσισε να μελετήσει την πλαστικότητα σε άτομα με εγκεφαλικούς τραυματισμούς, πολύ πριν η έρευνα στη νευροπλαστικότητα αποδείξει ότι η πράξη της σκέψης, καθώς και η πράξη της φαντασίας της κίνησης και των συναισθημάτων, αλλάζουν τον εγκέφαλο και παράγουν νέες μετρήσιμες δεξιότητες και αποτελέσματα. Οι κινήσεις του Moshe και η πρακτική προσέγγιση της μάθησης αναπαράγουν τις συνθήκες που όλοι βιώσαμε ως νήπια. ‘Διδάξαμε’ τον εαυτό μας να κινείται, όπως επίσης να βιώνει και να αναπτύσσει την κίνηση ως άλλη μια αίσθηση (μαζί με την ακοή, όραση, μυρωδιά και γεύση). Στα πειράματα στην αντικατάσταση των αισθήσεων, ο Paul Bach-y-Rita, απέδειξε ότι όλα τα αισθητήρια κύτταρα έχουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται σε κάθε εισερχόμενο αισθητήριο ερέθισμα. Το έργο του απέρριψε τη θεωρία ότι τα ακουστικά κύτταρα χρησιμοποιούνται μόνο για ηχητική λήψη, τα οπτικά κύτταρα μπορούν να αποκρίνονται μόνο στο φως και τα σχήματα και τα χρώματα και το δέρμα και οι αισθητήριοι υποδοχείς του χρησιμοποιούνται μόνο για επαφή. Ένα άλλο από τα πειράματά του, αφορούσε τη μετάδοση ηλεκτρικού σήματος ενός κυττάρου που μπορούσε να ταξιδέψει αργά μέσω του υγρού στον εγκέφαλο αν και με πολύ μεγαλύτερη καθυστέρηση από το συνηθισμένο. Mέχρι τη δεκαετία του 1990 όμως «οι νευροπλαστικές έρευνες θεωρούνταν ελάχιστα ενδιαφέρoουσες από άλλους επιστήμονες». Τέλος, το 2004, ο Paul ίδρυσε ένα πιλοτικό πρόγραμμα χρησιμοποιώντας τα μαθήματα Feldenkrais Awareness Through Movement ως την κύρια μέθοδο για την λειτουργική αποκατάσταση μετά από μακροχρόνιο τραυματισμό στο κεφάλι. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε ένα θέρετρο στη Φλώριντα το 2004 και περιλάμβανε επίσης την καθημερινή χρήση ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού που είχε αναπτύξει για θύματα εγκεφαλικών επεισοδίων και αρκετό χρόνο για ξεκούραση και παίξιμο. Συμμετείχαν έξι άτομα. Η ομάδα συναντήθηκε για δύο εβδομάδες και μέσα από τη μέθοδο Feldenkrais (για μια ώρα, δύο φορές την ημέρα) τους δίδαξε πώς επίσης να φανταστούν κινήσεις. Στο τέλος του προγράμματος, κάθε ‘μαθητής’ είχε ανακτήσει-αποκτήσει τουλάχιστον δύο κινητικές δεξιότητες και είχε μείωση ή εξάλειψη του πόνου που υπήρχε από τους τραυματισμούς στο κεφάλι. Οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη τους για τη νέα συνειδητοποίηση (κίνηση και αίσθηση) που απέκτησαν για τα σώματά τους. Τελικά το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας που επικυρώνει επιστημόνικά την νευροπλαστικότητα και το έργο του Moshe Feldenkrais, δημοσιεύθηκε μετά το θάνατό του το 1984... Αλτσχάιμερ, άνοια και Feldenkrais
Αλτσχάιμερ Η μέθοδος Feldenkrais μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών με Αλτσχάιμερ και να τους δώσει τη δυνατότητα να μάθουν νέες συνήθειες, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Care Quarterly (2006, 7 [4], 278-86). Καθώς εξελίσσεται η νόσος του Αλτσχάιμερ, τα άτομα χάνουν την ικανότητα επικοινωνίας. Οι κινητικές δεξιότητες παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όσο περισσότερο οι ασθενείς μπορούν να παραμείνουν σωματικά ενεργοί, τόσο καλύτερα είναι για τη γενική υγεία τους. Η πρόκληση, είναι ότι καθώς οι λειτουργίες σκέψης εξασθενούν, τα άτομα χάνουν την ευαισθησία τους με θέματα ασφάλειας και έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού. "Δεδομένου ότι η μέθοδος Feldenkrais αλλάζει τις συνήθειες ενός ατόμου, έχει θετικά και διαρκή αποτελέσματα, μέσω της ικανότητας του ατόμου για διαδικαστική μάθηση" λέει η Joyce Ann, Feldenkrais practitioner , η οποία διδάσκει μαθήματα Awareness Through Movement® στο Wealshire Nursing Facility στο Lincolnshire, Illinois. Η διαδικαστική μνήμη, που αναφέρεται επίσης ως "μη δηλωτική μνήμη", είναι η εκμάθηση μέσω δράσεων και περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες, συνήθειες και κινητική μάθηση. Μέσα από τη δουλειά της με πολυάριθμους ασθενείς με Αλτσχάιμερ, η Ann ανακάλυψε ότι βελτιώνοντας τη λειτουργία της κίνησης, τους βοήθησε να αναπνέουν καλύτερα, να χαλαρώσουν περισσότερο, να έχουν λιγότερο πόνο, να σταματήσουν να πέφτουν, να μάθουν να στέκονται ανεξάρτητοι. Πιστεύει ότι η μέθοδος Feldenkrais προσφέρει στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ έναν τρόπο να βιώσουν ήπια, ευχάριστη κίνηση και να αισθανθούν θαλπωρή και προσοχή. Και αυτό έχει σημαντική θετική διαφορά στην ποιότητα ζωής τους. Άνοια Η Susan Free στο Τορόντο του Καναδά επισης δουλεύει με ηλικιωμένους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με άνοια και Αλτσχαιμερ. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο Feldenkrais®, ασθενείς με άνοια μπορούν να μάθουν να ασχολούνται πιο ενεργά με το περιβάλλον τους και να κινούνται με περισσότερη ευκολία και σιγουριά. Μπορούν να ανακτήσουν κάποιες απο τις ικανότητες που αναλαμβάνουν οι οικογενειακοί και ιατρικοί φροντιστές. Παράδειγμα η κυρία Α μια γυναίκα ενενήντα οκτώ ετών με άνοια (στάδιο 6e). Η κόρη της κυρίας Α με κάλεσε στο στάδιο όπου ήταν δύσκολο ακόμη και δύο άτομα να την βοηθήσουν από το κάθισμα στην όρθια θέση. «Όταν συναντήθηκα για πρώτη φορά με την κ. Α, καθόταν σε μια καρέκλα με τα χέρια και τα πόδια κράτησε άκαμπτα μπροστά της. Δεν μπορούσε να μείνει σε καθιστή θέση χωρίς στήριξη πλάτης και μόνο με μεγάλη προσπάθεια θα μπορούσε να να κοιτάξει οπουδήποτε εκτός απο ευθεία μπροστά. Όταν την βοηθήσαμε να σηκωθεί να σταθεί, ήταν πολύ φοβισμένη. Έσπρωχνε και αγωνιζόταν, αυξάνοντας το άγχος της και την πιθανότητα να πέσει. Είδα ότι οι δυσκολίες της κυρίας Α προέρχονταν από μια μειωμένη ικανότητα να αισθάνεται τον εαυτό της και το περιβάλλον της. Δεν φαινόταν να γνωρίζει αν τα πόδια της έρχονταν σε επαφή με το πάτωμα, πώς κρατούσε τα άκρα της ή πώς οργανώνει την κίνηση της για να εκπληρώσει τις προθέσεις της. Στα ατομικά μαθήματα με την κυρια Α, χρησιμοποιώντας απαλούς χειρισμούς και απλά μοτίβα κινήσεων την βοήθησα να ξαναβρεί την αίσθηση της, να διαφοροποιήσει και να συντονίσει τις ενέργειές της. Η προσοχή εστιάζεται σε κινήσεις που την βοηθούν να αισθανθεί υποστήριξη, σε οποιαδήποτε θέση, να μετατοπίζει το βάρος της με ασφάλεια, να ενσωματώνει όλο το σώμα δυναμικά και λειτουργικά και να είναι πιο παρούσα στο περιβάλλον της. Να αισθανεί τη διαφορά μεταξύ του να κρατάει και να αφήνει, να κρατάει ένταση στους μυες και να τους χαλαρώνει. Είναι σαν να ‘ξεκολλάνε’ οι αρθρώσεις της έτσι ώστε να μπορεί κινείται και να κινεί περισσότερο τον εαυτό της. Σταδιακά τα μαθήματα περιέλαβαν και πιο περίπλοκες τρισδιάστατες δράσεις. Έχει αναπτύξει δεξιότητες που την βοηθούν να δρά και να ανταποκρίνεται αυθόρμητα και κατάλληλα σε διάφορες καταστάσεις στο περιβάλλον της. Πριν από τα μαθήματα Feldenkrais μπορούσε να σηκωθεί για να σταθεί με τη βοήθεια δύο ανθρώπων, στη συνέχεια εύκολα με ένα μόνο άτομο. Μετά απο ένα χρόνο, ξέρει πότε τα πόδια της είναι στο πάτωμα και αυθόρμητα ψάχνει για υποστήριξη. Μπορεί να φέρει τον εαυτό της από ξαπλωμένη να καθίσει, κάθεται και στέκεται με ελάχιστη βοήθεια από ένα άτομο. Μπορεί να καθίσει σε όρθια θέση για πολλή ώρα χωρίς στήριξη στην πλάτη. Μπορεί εύκολα να αισθανθεί και να επιτρέψει την κίνηση στις περισσότερες από τις αρθρώσεις της, και έχει μεγαλύτερο εύρος και ποικιλία στην ανεξάρτητη, ολοκληρωμένη και λειτουργική κίνηση. Καθώς η συνειδητοποίηση της κινήσής της και το ρεπερτόριό της έχουν αυξηθεί, έχει πλέον την ικανότητα να ασχολείται με άλλους ανθρώπους και με το περιβάλλον της. Περπατάει καλά με τον περπατητή της (π) και ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για λεπτομέρειες στο περιβάλλοντος της. Γυρίζει για να χαιρετήσει και να ανταποκριθεί στους άλλους. Μερικές φορές με πειράζει και μου δίνει μια μικρή σκουντιά με τον αγκώνα της. Παίζουμε παιχνίδια κίνησης. Έχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Στην πραγματικότητα, απολαμβάνει σαφώς περισσότερο τη ζωή της.» Κάποιοι μαθητές συναντούν την μέθοδο Feldenkrais μεσα απο την θεραπευτικές της ιδιότητες, λόγω δυσκολίας ή πόνου, κάποιοι άλλοι την συναντούν επειδή απλά αγαπούν την κίνηση. Εκτός απο τη βελτίωση που διαπιστώνουν στην στάση του σώματος και στην κίνηση, νιώθουν να αλλάζει κάτι στον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τον κόσμο, με περισσότερη υπομονή και ηρεμία.
Αναζητώντας νέους τρόπους να βελτιώσεις την κίνηση έτσι ώστε να γίνει πιο ευχάριστη, πιο συγχρονισμένη και πιο αρμονική- βυθίζεσαι σε μια προσωπική έρευνα σπαρμένη με ανακαλύψεις. Η μάθηση προσφέρει γνώση αλλά επίσης αυτοπεποίθηση και ψυχραιμία στο πως αντιμετωπίζουμε την καθημερινότητα. Η ίδια η ζωή είναι μια διαδικασία συνεχούς μάθησης και διευρεύνησης- με ολόκληρο τον εαυτό και τις ικανότητές του, όχι μόνο με το μυαλό. Η έρευνα στην μέθοδο Feldenkrais μπορεί να μοιάζει κινητικά εύκολη, χαλαρή σχεδόν παθητική, αλλά δεν είναι τίποτε απο αυτά-κάθε άλλο- είναι μια διαδικασία που χρειάζεται συγκέντρωση και προσπάθεια. Προσπάθεια να βελτιώσεις τις δεξιότητες σου, να ανακαλύψεις σε βάθος τις γνώσεις που προσφέρει η μέθοδος- ενεργοποιώντας το νευρικό συστημα και τις ικανοτητές του για νέες ιδέες και μορφές οργάνωσης της κίνησης. H μέθοδος δουλεύει σε βάθος. Ασχολείται με την ανθρώπινη μάθηση, με την οργανική μάθηση. Αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό από την διόρθωση ή την κατάκτηση ενός προκατειλημμένου στόχου. Πρόκειται για μια διαδικασία αφύπνισης της ικανότητας του νευρικού συστήματος να προσαρμόζεται και να βρίσκει νέες ιδέες. Μερικοί άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για αυτό αμέσως. Αρχικά ενδιαφέρονται για την αποκατάσταση των σωμάτων τους που επιδεινώνονται. Αργότερα, αντιλαμβάνονται τα οφέλη και επιστρέφουν για να διερευνήσουν σε βάθος το πώς λειτουργεί η μέθοδος. Αντιλαμβάνονται κάποιες απλές διαδικασίες οργανικής μάθησης και βιώνουν αμέσως την αίσθηση ότι μπορούν να κινηθούν διαφορετικά ... Το πιο σημαντικό είναι ότι οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ότι αφορά την ποιότητα της ζωής τους. Η αντίδρασή μας στη βαρύτητα, είναι ένα στοιχειώδες ζήτημα για το νευρικό μας σύστημα. Ο ρυθμικός κυματισμός είναι ο πρωταρχικός τρόπος μετακίνησης – πριν απο τη μετακίνηση με τα πόδια και τα χέρια. Όταν αποδεσμευόμαστε το βάρος μας στη βαρύτητα ολόκληρη η στάση μας αλλάζει. Οι άνθρωποι επανεπισκέπτοναι ένα προγενέστερο στάδιο εξέλιξης, έναν άλλο τρόπο μάθησης: τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε στη φύση, όπως κάνουν τα μικρά παιδιά, δοκιμάζοντας διαφορετικές επιλογές. Αυτή είναι η ιδιοφυΐα του Feldenkrais. Για παράδειγμα, πολλοί αντιμετωπίζουν προβλήματα με την πλάτη τους. Γνωρίζουμε όλοι ότι η πλάτη μας είναι αλληλεξαρτώμενη με όλα τα άλλα... τι συμβαίνει στην πλάτη όταν στεκόμαστε με τα γόνατα κλειστά, όταν οι αστράγαλοι δεν είναι εύκαμπτοι. Μέσα απο την προσέγγιση του Feldenkrais γίνεται σαφές οτι η διαφορά δεν αφορά την ευελιξία, αλλά την κατανομή της ευελιξίας. Αν δεν ανοίξει το φάσμα της κινητικότητας θα συνεχίσουμε είμαστε πιο ευέλικτοι όπου είμαστε ευέλικτοι και όλο και πιο δύσκαμπτοι εκεί που είμαστε δύσκαμπτοι ή άκαμπτοι. Το θέμα είναι πώς να ανοίξει η κινητικότητα στα μέρη όπου δεν συμβαίνει και πως να ενσωματωθεί η κίνηση με αρμονία σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα. Αυτή η προσέγγιση στην κίνηση αφορά τη συμμετοχή ολόκληρου του σώματος - με ποικιλία επιλογών – αφορά την μάθηση και όχι τη διόρθωση. Η μέθοδος δεν ασχολείται άμεσα με τα συναισθήματα, αλλά χρησιμοποιεί τα συναισθήματα για να ενισχυθεί η αντίληψη της οργάνωσης του σώματος. Αντιλαμβάνεσαι τη στάση σου απέναντι σε διαφορετικά πράγματα, παρατηρείς τον εαυτό σου να αλλάξει και να συμπεριφέρεται αλλιώς. Η ομορφιά της μεθόδου Feldenkrais είναι ότι το αποτέλεσμα έρχεται από ‘μέσα’. Είναι αποκαλυπτικό να δουλεύεις εξερευνώντας μέσα από τα συναισθήματα και την κίνηση - σε περιβάλλον ασφαλές όπου οι άνθρωποι δεν αισθάνονται εκτεθειμένοι, ευάλωτοι. Οι μαθητές βλέπουν τις επιλογές τους και στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τη ζωή τους. Μέσα απο αυτή τη διαδικασία μάθησης κερδίζουν πραγματικά την ανεξαρτησία τους. Η μέθοδος Feldenkrais καλλιεργεί την ατομικότητα, μαθαίνουμε να ακούμε απο ‘μέσα’ τον μοναδικό εαυτό μας. (excerpts FELDENKRAIS JOURNAL U.K. No 4 / Autumn 1992) Feldenkrais και χρόνιος πόνος.
Trying the Feldenkrais Method for chronic pain By JANE E. BRODY OCT. 30, 2017 The New York Times Μετά από δύο ωριαίες συνεδρίες που επικεντρώθηκαν πρώτα στην ευαισθητοποίηση του σώματος και στη συνέχεια στην επανεκπαίδευση της κίνησης, στο Ινστιτούτο Feldenkrais της Νέας Υόρκης, κατάλαβα τι σημαίνει να βιώσεις μια απίστευτη ελαφρότητα του είναι. Έχοντας προσωρινά τουλάχιστον απελευθερώσει την ένταση των μυών που επιδεινώνει τον πόνο του ισχίου και της πλάτης, αισθανόμουν ότι περπατούσα στον αέρα. Είχα αποφύγει να γράψω για αυτή τη μέθοδο αντιμετώπισης του πόνου, επειδή σκεφτόμουν ότι ήταν ένα είδος χωρίς επιστημονική βάση. Λάθος! Η μέθοδος Feldenkrais είναι μια από τις πολλές και πιο δημοφιλείς τεχνικές κίνησης, παρόμοιες με την τεχνική Alexander, που προσπαθούν να ενσωματώσουν καλύτερα τη σύνδεση μεταξύ νου και σώματος. Το σώμα αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του και μαθαίνοντας πώς να συμπεριφέρεται με λιγότερο άγχος, μπορεί να παραιτηθεί από πρότυπα κίνησης που προκαλούν ή συμβάλλουν στον χρόνιο πόνο. Η μέθοδος αναπτύχθηκε από τον Moshe Feldenkrais, ισραηλινό φυσικό, μηχανικό μηχανικό και εμπειρογνώμονα στις πολεμικές τέχνες, μετά από τραυματισμό στο γόνατο. Η μέθοδος βασίζεται στις εξειδικευμένες γνώσεις του για τη βαρύτητα και τη μηχανική της κίνησης. Ανέπτυξε ασκήσεις για ευκολότερους, πιο αποτελεσματικούς τρόπους κίνησης. Πήγα στο Ινστιτούτο με την Cathryn Jakobson Ramin, συγγραφέα του πρόσφατα δημοσιευμένου βιβλίου "Crooked", το οποίο αναλύει λεπτομερώς τεχνικές και αποτελέσματα σχεδόν όλων των σημερινών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση του πόνου στην πλάτη. Αφού επωφελήθηκε η ίδια από τα μαθήματα Feldenkrais, η κα Ramin είχε σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι θα με βοηθούσαν. Στο βιβλίο της, μιλάει για την εμπειρία της Courtney King, η οποία είχε σπασμούς στην πλάτη του στα τέλη της δεκαετίας του '20. Η King έκανε εβδομαδιαία μαθήματα χορού και γιόγκα και σκέφτηκε ότι το άγχος αυτών των δραστηριοτήτων μπορεί να προκαλεί τον πόνο στην άκαμπτη πλάτη της. Αλλά μετά από μια σειρά συνεδριών Feldenkrais, «συνειδητοποίησα ότι ο πόνος είχε να κάνει με τον τρόπο που έφερα το σώμα μου κάθε μέρα». Ακόμη και μετά από μία μόνο συνεδρία, κατάλαβα τι εννοούσε. Όταν φροντίζω να περπατάω στητά και με ροή, να κάθομαι στητά, ακόμα και να μαγειρεύω χαλαρή, χωρίς βιασύνη, δεν έχω κανένα πόνο. Οι αργές, απαλές, επαναλαμβανόμενες κινήσεις που έκανα στο ομαδικό μάθημα Feldenkrais, με βοήθησαν να ευαισθητοποιηθώ για το πώς χρησιμοποιώ το σώμα μου σε σχέση με το περιβάλλον μου. Και η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή της συμπεριφοράς ενός ατόμου. Ένα κοινό πρόβλημα είναι η χρήση μικρών μυών για την εκτέλεση δράσεων που κανονικά προορίζονται για μεγάλες κινήσεις, βαρέως τύπου, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη κόπωση και συχνά τον πόνο. Το ομαδικό μάθημα , που ονομάζεται Awareness through movement (Συνειδητότητα Μέσω της Κίνησης), έγινε πρίν από μια ατομική συνεδρία που ονομάζεται Functional Integration (Λειτουργική Ολοκλήρωση), με έναν θεραπευτή που με βοήθησε στην απελευθέρωση σφιγμένων μυών και αρθρώσεων που περιορίζουν την κίνηση μου και αυξάνουν τις ενοχλήσεις μου. Χρησιμοποιώντας απαλό άγγιγμα και κινήσεις, ο θεραπευτής εξατομίκευσε την προσέγγισή του στις ιδιαίτερες ανάγκες μου. Ο απώτερος στόχος και των δύο μαθημάτων είναι η επανεκπαίδευση του εγκεφάλου - η δημιουργία νέων νευρικών οδών που έχουν ως αποτέλεσμα απλές κινήσεις που είναι φυσικά αποτελεσματικές και άνετες. Παρόλο που η μέθοδος Feldenkrais αναπτύχθηκε στα μέσα του 20ου αιώνα, οι νευροφυσιολόγοι απέδειξαν μεταγενέστερα την (νευρο)πλαστικότητα του εγκεφάλου, την ικανότητά του να σχηματίζει νέα πρότυπα, να αναδιοργανώνεται και να μαθαίνει νέους τρόπους να κάνει πράγματα. Τα μαθήματα Feldenkrais είναι σχετικά χαμηλού κόστους (ομαδικά μαθήματα κατά μέσο όρο 8 έως 15 ευρώ, ατομικές συνεδρίες 25 έως 60 ευρώ) και δυνητικά προσβάσιμες σε όλους. Υπάρχουν περισσότεροι από 7.000 καθηγητές και επαγγελματίες που εργάζονται σε 18 χώρες, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων αριθμών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορείτε να συμμετάσχετε σε οποιαδήποτε ηλικία, δύναμη, επίπεδο φυσικής κατάστασης και κατάσταση ευεξίας. Οι ασκήσεις είναι αργές, απαλές και ρυθμιζόμενες σε ό, τι μπορείτε να κάνετε. Η χαλαρωτική τους επίδραση αντισταθμίζει το άγχος που δημιουργεί συστολικούς μυς, σφίξιμο και πόνο. Πολλοί δάσκαλοι του Feldenkrais, όπως ο Marek Wyszynski, διευθυντής του κέντρου της Νέας Υόρκης, ξεκινούν την επαγγελματική ζωή ως φυσιοθεραπευτές, ενώ πολλοί άλλοι επαγγελματίες ξεκινούν χωρίς ιατρικό ιστορικό. Η εκπαίδευση διαρκεί τέσσερα έτη για την πιστοποίηση στην μέθοδο Feldenkrais. Ο δάσκαλος (Feldenkrais practitioner) ξεκινά παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς χρησιμοποιούν τους σκελετούς τους - πώς κάθονται, στέκονται και περπατούν, με ποιούς τρόπους προκαλούν ή συμβάλουν στην παθολογία τους, είτε πρόκειται για δισκοπάθεια, αρθρίτιδα, πόνο στον ώμο ή στο γόνατο. Σύμφωνα με την έξυπνη παρατήρηση του Δρ. Feldenkrais, "Αν δεν ξέρετε τι κάνετε, δεν μπορείτε να κάνετε αυτό που θέλετε". Οι ασθενείς αποκτούν μια σαφή αισθητή εμπειρία για το πώς η στάση και η συμπεριφορά τους συμβάλλουν στον πόνο τους και τους περιορισμούς τους. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν υπερβολική δύναμη, σφίγγουν τα δόντια τους, κρατούν την αναπνοή τους προκαλώντας υπερβολική μυϊκή ένταση και σκελετικό στρες. Πριν από χρόνια, συνειδητοποίησα ότι οι συχνοί πονοκέφαλοι μου προέκυψαν από μια ασυνείδητη συνήθεια να σφίγγω το σαγόνι μου όταν συγκεντρώμαι. Οι δάσκαλοι του Feldenkrais δεν δίνουν έναν σωστό τρόπο συμπεριφοράς ή κίνησης. Αντιθέτως, καλλιεργούν την ικανότητα των μαθητών να ανακαλύπτουν και να διορθώνουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Αφού αναγνωρίσουν τις συνήθειές τους, οι μαθητές βιώνουν εναλλακτικές κινήσεις, στάσεις και συμπεριφορές και μέσω της πρακτικής, δημιουργούν νέες συνήθειες. Ο κ. Wyszynski μου είπε ότι υπάρχουν περισσότερα από 1.000 ξεχωριστά μαθήματα Feldenkrais που είναι επί του παρόντος διαθέσιμα, τα περισσότερα από τα οποία περιλαμβάνουν καθημερινές δράσεις όπως η έκταση, το σήκωμα από μια καρέκλα, η στροφή, η κάμψη και το περπάτημα. Ως μηχανικός μηχανικός και φυσικός, ο Δρ Feldenkrais κατάλαβε ότι η δουλειά του ανθρώπινου σκελετού ήταν να δέχεται την βαρύτητα για να παραμείνει όρθιος και ανέπτυξε τρόπους για να το επιτύχουμε με τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο. "Η καλή στάση επιτρέπει στον σκελετό να συγκρατεί και να στηρίζει το σώμα χωρίς να χρειάζεται να δαπανήσει περιττή ενέργεια παρά την έλξη βαρύτητας. Ωστόσο, με την κακή στάση του σώματος, οι μύες κάνουν μέρος της δουλειάς των οστών, και με κακή σκελετική στήριξη, οι μύες πρέπει να παραμείνουν συσπασμένοι για να αποτρέψουν το σώμα να πέσει »είπε ο Marek Wyszynski. https://www.nytimes.com/2017/10/30/well/trying-the-feldenkrais-method-for-chronic-pain.html |
Details
Συμβουλές για τoν νέο μαθητή Feldenkrais.
Archives
January 2022
Categories |