Αποκατάσταση: θεραπείες με βάση την κίνηση

Θεραπείες αποκατάστασης με βάση την κίνηση

Στο άρθρο αυτό περιγράφονται στοιχεία που υποστηρίζουν την αντίληψη ότι η ενσυνείδητη κίνηση είναι ιατρική. Τα επιστημονικά στοιχεία υποστηρίζουν τα ευρεία οφέλη της θεραπείας μέσω γης κίνησης, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του πόνου, του στρες και της εξασθένισης, καθώς και της βελτίωσης του εύρους κίνησης, της δύναμης, της ισορροπίας, του συντονισμού, της καρδιαγγειακής υγείας, της φυσικής κατάστασης, της διάθεσης και της νόησης. Αδιάσειστα στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι κινητικές πρακτικές προάγουν τη βέλτιστη υγεία και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πρόληψης και της θεραπείας πολλών ιατρικών παθήσεων.

συνοπτικά:
-Ενδυναμώνουν τα άτομα να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην υγεία και την ευεξία τους και
μειώνουν την αποφυγή του φόβου. 
-Μπορούν να ωφελήσουν ασθενείς οποιασδήποτε ικανότητας- οι πρακτικές προσαρμόζονται στις ανάγκες και την υγεία του ατόμου.
-Είναι ασφαλείς, οικονομικές και αποτελεσματικές συμπληρωματικές θεραπείες της καθιερωμένης περίθαλψης.
-Παρέχουν ασθενοκεντρική, ολοκληρωμένη φροντίδα που λαμβάνει υπόψη τις σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και πνευματικές πτυχές της υγείας και της ασθένειας.
-Έχουν ποικίλα, τεκμηριωμένα οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του πόνου, του άγχους καθώς και βελτιώσεις στο εύρος κίνησης, τη δύναμη, την ισορροπία, τον συντονισμό, την καρδιαγγειακή υγεία, τη φυσική κατάσταση, τη διάθεση και τη νόηση.

Εισαγωγή
Οι θεραπείες μέσω της κίνησης αναφέρονται σε ένα ευρύ φάσμα ανατολικών και δυτικών πρακτικών που βασίζονται στην κίνηση και χρησιμοποιούνται για την ταυτόχρονη θεραπεία του νου, του σώματος και του πνεύματος. Μορφές κινητικής πρακτικής υπάρχουν σε όλο τον ανθρώπινο πολιτισμό και στην αρχαία ιστορία. Έρευνες αποδεικνύουν ότι μορφές κινησιοθεραπείας, όπως ο χορός, υπήρχαν στον κοινό πρόγονο που μοιράζονταν οι άνθρωποι και οι χιμπατζήδες, πριν από περίπου 6 εκατομμύρια χρόνια.
Οι θεραπείες που βασίζονται στην κίνηση προάγουν εγγενώς την υγεία και την ευεξία, ενθαρρύνοντας την προληπτική συμμετοχή του ατόμου στην υγεία του, δημιουργώντας κοινοτική υποστήριξη και υπευθυνότητα και χτίζοντας έτσι τα θεμέλια για επιτυχημένη, μόνιμη, θετική αλλαγή.
Οι κινητικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τη συμβατική ιατρική επιτρέπουν στους γιατρούς να προσφέρουν ολοκληρωμένα, ασθενοκεντρικά θεραπευτικά πρωτόκολλα. Αυτή η ολιστική προσέγγιση ενσαρκώνει την ουσία της Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, μεγιστοποιώντας τη λειτουργία του ασθενούς και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής, έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν ολόκληρο τον άνθρωπο και όχι μόνο την ασθένεια. Ο συνδυασμός της σύγχρονης ιατρικής με τις πρακτικές νου-σώματος προσφέρει την ευκαιρία για «μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς την απουσία ασθένειας ή αναπηρίας».
Κινητικές πρακτικές όπως η Yoga, Tai Chi, Qigong, Pilates, Feldenkrais έχουν αποδεδειγμένα οφέλη.


Η μέθοδος Feldenkrais
Η μέθοδος Feldenkrais (FM), που ιδρύθηκε από τον φυσικό και μηχανικό Dr. Moshe Feldenkrais είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιεί την εξερεύνηση της κίνησης για τη σωματική μάθηση μέσω 2 βασικών τεχνικών:
-Awareness through movement/ Επίγνωση μέσω της κίνησης
Ομαδική τάξη με τους συμμετέχοντες να μαθαίνουν μέσω λεκτικά καθοδηγούμενων κινήσεων
-Functional Integration/Λειτουργική ενσωμάτωση 
Ατομικά μαθήματα με τους ασκούμενους να μαθαίνουν με απαλό άγγιγμα/χειρισμό από τον δάσκαλο/ εκπαιδευτή για να καθοδηγούν χειροκίνητα τις κινήσεις

Σειρές κινήσεων αναγκάζουν τον ασκούμενο να χρησιμοποιήσει την αίσθηση του σώματος και την αντιληπτική ανατροφοδότηση για να επιλέξει ανάμεσα σε ευνοϊκές (εύκολες, άνετες) και δυσμενείς (επώδυνες, κοπιαστικές) θέσεις. Με την εξάσκηση, η διάκριση μεταξύ ευνοϊκών και δυσμενών κινήσεων βελτιώνεται και οι τροποποιήσεις των κινήσεων αναπτύσσονται και εμπεδώνονται. Το Feldenkrais ενισχύει την αυτοαποτελεσματικότητα σε ένα ομαδικό περιβάλλον και θεωρητικά παρέχει διατηρήσιμα οφέλη για την υγεία.

Έρευνες για το Feldenkrais
To Feldenkrais (Feldenkrais method FM) χρησιμοποιείται για την τροποποίηση της κινητικής συμπεριφοράς ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών και ικανοτήτων. Μια μελέτη έδειξε ότι το Feldenkrais οδήγησε σε πιο χαλαρή ύπτια στάση λόγω αλλαγών στον μυϊκό τόνο. Αυτή η μελέτη υπονοεί ότι το Feldenkrais μπορεί να ανακουφίσει τον χρόνιο πόνο που βασίζεται στην ένταση. Μια δεύτερη μελέτη έδειξε ότι το FM έχει συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα με τις ασκήσεις στο ιατρείο πόνου για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου στη μέση. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε βελτιώσεις στην ισορροπία σε μεσήλικα άτομα με νοητική αναπηρία. Δεδομένης της κοινότητας της λειτουργικής έκπτωσης σε αυτόν τον πληθυσμό, το Feldenkrais μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στη βελτίωση της φυσικής δραστηριότητας και στη διατήρηση ενός επιπέδου ανεξαρτησίας σε ασθενείς με νοητική αναπηρία.
Το FM έχει ευρείες εφαρμογές για την αλλαγή των σωματικών αντιλήψεων, τη διευκόλυνση της λειτουργίας και την προώθηση της συνειδητοποίησης, της αυτοαποτελεσματικότητας και της υγείας. Ωστόσο, υπάρχει έλλειψη επιστημονικών στοιχείων που να επικυρώνουν τα οφέλη του Feldenkrais κι έτσι προς το παρόν, οι κλινικοί γιατροί μπορούν να προσφέρουν το Feldenkrais μόνο ως συμπληρωματική θεραπεία σε ασθενείς που ενδιαφέρονται για αποτελεσματική σωματική απόδοση και αυτοαποτελεσματικότητα.

Κατα τον αρχαίο φιλόσοφο Πλάτωνα: «Η έλλειψη δραστηριότητας καταστρέφει την καλή κατάσταση κάθε ανθρώπου, ενώ η κίνηση και η μεθοδική σωματική άσκηση τη σώζουν και τη διατηρούν». Η τρέχουσα έρευνα προωθεί αυτή την αντίληψη, «η άσκηση είναι φάρμακο», και υποστηρίζει ότι η συνειδητή κίνηση είναι αποτελεσματική ιατρική για ολόκληρο τον άνθρωπο. Οι θεραπείες που βασίζονται στην κίνηση (1) μειώνουν την αποφυγή του φόβου και ενδυναμώνουν τα άτομα να αναλάβουν προληπτικό ρόλο στην υγεία και την ευεξία τους, (2) μπορούν να ωφελήσουν ασθενείς οποιασδήποτε ικανότητας, οι πρακτικές προσαρμόζονται στις ανάγκες και την υγεία του ατόμου, (3) είναι ασφαλείς, οικονομικά αποδοτικές και ισχυρές συμπληρωματικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται για να συμπληρώσουν (όχι να αντικαταστήσουν) την καθιερωμένη φροντίδα, (4) παρέχουν ασθενοκεντρική, ολοκληρωμένη φροντίδα που λαμβάνει υπόψη τις σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και πνευματικές πτυχές της υγείας και της ασθένειας- (5) και έχουν ποικίλα, τεκμηριωμένα οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του πόνου, του στρες και της εξασθένισης και της βελτίωσης της δύναμης, της ισορροπίας, του συντονισμού, της καρδιαγγειακής υγείας, της φυσικής κατάστασης, της διάθεσης και της νόησης.

Αποδεικτικά στοιχεία για τις θεραπείες νου-σώματος
Οι θεραπείες νου-σώματος διευκολύνουν μια μοναδική αλληλεπίδραση μεταξύ ψυχολογικών και φυσιολογικών διεργασιών και η ψυχονευροανοσολογία έχει ανθίσει με εμπειρικά ευρήματα κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Για παράδειγμα, μελέτες δείχνουν ότι το ψυχοκοινωνικό στρες προάγει τη μεταγραφή γονιδίων που εκφράζονται κατά τη διάρκεια της φλεγμονής και επηρεάζει τη λειτουργία των λευκοκυττάρων. Ομοίως, ανασκοπήσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο διαλογισμός και οι πρακτικές βαθιάς αναπνοής, που χρησιμοποιούνται συνήθως στις κινητικές θεραπείες, μεταβάλλουν την έκφραση γονιδίων για την προστασία από την κυτταρική βλάβη από το χρόνιο στρες.

Οι διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές σε όλες τις ειδικότητες συνιστούν αυτές τις μη φαρμακευτικές ολοκληρωμένες προσεγγίσεις-  τις θεραπείες με βάση την κίνηση. Για παράδειγμα, οι κατευθυντήριες γραμμές κλινικής πρακτικής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ιατρών συνιστούν ανεπιφύλακτα την αρχική θεραπεία του χρόνιου πόνου στη μέση με ασκήσεις, διεπιστημονική αποκατάσταση, μείωση του άγχους με βάση την ενσυνειδητότητα, tai chi, γιόγκα, χαλάρωση κινητικού ελέγχου ή προοδευτική χαλάρωση. Οι εθνικές κατευθυντήριες γραμμές του Ηνωμένου Βασιλείου συνιστούν επίσης το Feldenkrais, τη γιόγκα, το tai chi και το Pilates ως θεραπείες άσκησης. Καθώς οι κινητικές θεραπείες γίνονται ευρέως διαδεδομένες, ορισμένα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας αναγνωρίζουν την οικονομική αποδοτικότητα των κινητικών πρακτικών και έχουν αρχίσει να επιδοτούν το κόστος τους. 

Οι θεραπείες που βασίζονται στην κίνηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διευκόλυνση της αλλαγής συμπεριφοράς και τη μείωση της κινησιοφοβίας. Οι κινητικές θεραπείες μπορεί να είναι ιδιαίτερα πολύτιμες για καταστάσεις που επηρεάζουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία, όπως ο καρκίνος ή ο χρόνιος πόνος που επιδεινώνεται από ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.

Πλήρες αρθρο
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1047965120300541